Podział polityczny świata

Ograniczona w pewnym zakresie forma suwerenności, gdzie część kompetencji (zwłaszcza w zakresie polityki zagranicznej) sprawuje inny podmiot, natomiast kraj/region autonomiczny cieszy się ograniczoną swobodą w zakresie polityki wewnętrznej.

Kliknij by dowiedzieć się więcej

Światowa organizacja finansowa, zrzeszająca 189 państw. Celem organizacji jest udzielanie długoterminowych kredytów dla słabiej rozwiniętych i znajdujących się w kryzysie państw oraz przeciwdziałanie ubóstwu.

Kliknij by dowiedzieć się więcej

Upadek imperiów kolonialnych rozpoczęty w XIX wieku, a najintensywniej zachodzący po II Wojnie Światowej, prowadzący do powstania dużej liczby nowych państw w Amerykach, Afryce i Azji.

Kliknij by dowiedzieć się więcej

Rozpad bytu politycznego na mniejsze podmioty (np. rozpad Jugosławii), uniezależnienie się części terytorium danego państwa lub rozpad organizacji międzynarodowej.

Kliknij by dowiedzieć się więcej

Jedna z miar poziomu rozwoju gospodarczego państw, to wartość PNN pomniejszona o koszt podatków pośrednich (min. VAT i akcyzę).

Kliknij by dowiedzieć się więcej

Część państwa położona poza jego podstawowymi granicami – terytorium odcięte od macierzystego lądu – oddzielone od głównej części kraju poprzez terytoria innych państw.

Kliknij by dowiedzieć się więcej

Państwo (lub jego fragment) otoczony w całości przez terytorium dokładnie jednego innego państwa – nieposiadające żadnego kontaktu z innym państwem niż przez teren kraju otaczającego.

Kliknij by dowiedzieć się więcej

Porozumienie gospodarcze obejmujące kraje Unii Europejskiej oraz 3 z 4 krajów EFTA (Liechtenstein, Norwegię i Islandię) i tworzące między tymi państwami wspólny rynek oraz strefę wolnego handlu.

Kliknij by dowiedzieć się więcej

Porozumienie handlowe państw niebędących członkami Unii Europejskiej, a dążących do ułatwień w handlu  wzajemnym (strefa wolnego handlu). Obecnie (za wyjątkiem Szwajcarii) państwa członkowskie (Islandia, Liechtenstein i Norwegia) należą także do Europejskiego Obszaru Gospodarczego tzn. podpisały porozumienie handlowe z Unią Europejską.

Kliknij by dowiedzieć się więcej

Grupa czterech państw (Indie, Japonia, Brazylia i Niemcy) dążących do uzyskania stałego miejsca w Radzie Bezpieczeństwa ONZ.

Kliknij by dowiedzieć się więcej

Grupa 7 państw należących do największych światowych gospodarek (USA, Kanady, Francji, Niemiec, Włoch, Wielkiej Brytanii i Japonii) i przedstawicieli Unii Europejskiej. Grupa dyskutuje na temat rozwiązywania problemów w skali globalnej.

Kliknij by dowiedzieć się więcej

Grupa 19 państw i Unii Europejskiej oraz zapraszanych gościnnie innych państw, największych światowych gospodarek. Państwa dyskutują nad światowymi problemami, zwłaszcza z sektora finansowego.

Kliknij by dowiedzieć się więcej

Linia (odcinek), o pionowym przebiegu, przecinająca wszystkie sfery ziemi, która stanowi koniec jednego państwa (terytorium, obszaru) a początek innego. Może mieć charakter naturalny (granica naturalna) jeżeli przebiega po przyrodniczych barierach terenowych np. rzekach, jeziorach, morzach, górach lub sztuczny (granica sztuczna) jeżeli przebiega po zintegrowanym terenie.

Kliknij by dowiedzieć się więcej

Typ granicy, która przebiega z wykorzystaniem naturalnych barier przyrodniczych w terenie, np. wzdłuż koryt rzek, misy jeziora, szczytów górskich itp.

Kliknij by dowiedzieć się więcej

Typ granicy, która przebiega po zintegrowanym, jednolitym terenie, nie wykorzystując żadnych przeszkód naturalnych.

Kliknij by dowiedzieć się więcej

Międzynarodowa organizacja polityczna zrzeszająca Polskę, Czechy, Słowację i Węgry. Początkowymi celami była współpraca w celu integracji z NATO i UE i porozumienie o wolnym handlu w obrębie Grupy, a po integracji z UE – jednolita polityka wobec Wspólnoty.

Kliknij by dowiedzieć się więcej

Łączenie się podmiotów politycznych w nowy byt np. poprzez łączenie się państw w nową jednostkę (np. Zjednoczenie Niemiec) lub budowanie organizacji międzynarodowej w ramach której realizowana jest wspólna polityka. Może zachodzić na płaszczyźnie: politycznej, gospodarczej lub militarnej.

Kliknij by dowiedzieć się więcej

Okres w dziejach i zarazem polityka państwa, kiedy dochodzi do masowego rozwoju obszarów kolonialnych państw europejskich, polegających na podbiciu istniejących ludów (uważanych często za prymitywne) na innych kontynentach – w Amerykach, Afryce, południowo-wschodniej Azji czy Australii lub zasiedlenie tych terenów o ile nie były wcześniej zamieszkałe. Kolonializm rozpoczął się wraz z erą wielkich odkryć geograficznych, a najintensywniej przebiegał w XVI, XVII i XVIII wieku. System upadł w XIX i XX wieku

Kliknij by dowiedzieć się więcej

Jedna z form rywalizacji między państwami z użyciem przemocy przy wykorzystaniu sił wojskowych.

Kliknij by dowiedzieć się więcej

Międzynarodowa organizacja polityczna zrzeszająca kraje w kręgu kulturowym i religijnym islamu. Celem organizacji jest zacieśnienie stosunków tej grupy krajów oraz stworzenie przeciwwagi dla państwa Izrael i jego sojuszników. Sojusz zrzesza 22 kraje w tym nieuznawaną Palestynę.

Kliknij by dowiedzieć się więcej

Integralna, morska część terytorium państwa-właściciela, na której posiada on teoretycznie całkowitą i nieskrępowaną władzę. Obejmuje akweny o szerokości kontaktu z morzem mniejszej niż 24 mile morskie.

Kliknij by dowiedzieć się więcej

Zdolność do samodzielnego decydowania w każdej sprawie, bez ulegania wpływom lub bezpośrednim poleceniom innych podmiotów. Samostanowienie.

Kliknij by dowiedzieć się więcej

Decyzja prawna określonej społeczności stwierdzająca jej uniezależnienie się od innego podmiotu, zazwyczaj określająca także zakres tejże niepodległości (np. poprzez ustalenie granic nowego kraju).

Kliknij by dowiedzieć się więcej

Międzynarodowa organizacja handlowa, grupa 13 państw – głównych światowych producentów ropy naftowej. Kartel gospodarczy, którego celem jest utrzymywanie odpowiedniego poziomu cen ropy, korzystnego z punktu widzenia członków organizacji.

Kliknij by dowiedzieć się więcej

Globalna, ogólnoświatowa organizacja polityczna powstała w 1945 r. z siedzibą w Nowym Yorku. Liczy 193 członków (wszystkie uznawane państwa świata za wyjątkiem Watykanu). Stanowi forum współpracy międzynarodowej i działań na rzecz pokoju.

Kliknij by dowiedzieć się więcej

Międzynarodowy sojusz wojskowy demokratycznych krajów głównie zachodniej Europy oraz USA i Kanady, liczący łącznie 29 państw. Celem organizacji jest wzajemna obrona na wypadek agresji ze strony państw trzecich.

Kliknij by dowiedzieć się więcej

Międzynarodowa organizacja polityczna zrzeszająca wszystkie państwa obu Ameryk tj. 35 krajów (za wyjątkiem terytoriów zależnych państw europejskich). Celem organizacji jest przede wszystkim stabilizowanie sytuacji politycznej i dążenie do pokojowego rozwiązywania sporów na kontynentach amerykańskich.

Kliknij by dowiedzieć się więcej

Międzynarodowa organizacja polityczna i gospodarcza skupiająca 37 wysokorozwiniętych państw demokratycznych. Podejmuje działania lobbingowe na rzecz określonych regulacji prawnych wśród państw członkowskich, zmierzających do podniesienia stopy życiowej i liberalizacji gospodarczej. OECD udziela też pomocy gospodarczej słabszym krajom.

Kliknij by dowiedzieć się więcej

Międzynarodowy sojusz militarny, odpowiednik NATO w regionie Pacyfiku, pakt wojskowy USA, Nowej Zelandii i Australii mający na celu wzajemną obronę na wypadek zewnętrznego zagrożenia.

Kliknij by dowiedzieć się więcej

Zorganizowany podmiot społeczności międzynarodowej, spełniający szereg kryteriów świadczących o jego niezależności od innych podmiotów, do których należą: własne terytorium (nad którym sprawuje kontrolę), ludność, własny rząd i uznanie międzynarodowe ze strony innych państw. Czynem sprawczym tworzącym państwo jest akt (deklaracja) niepodległości.

Kliknij by dowiedzieć się więcej

Podmiot spełniający wszystkie cechy pozwalające na zaliczenie go do grupy państw, za wyjątkiem uznania międzynarodowego. Posiada terytorium, ludność, rząd i często dokonał aktu ogłoszenia niepodległości, ale decyzja ta nie została przyjęta do wiadomości przez inne państwa.

Kliknij by dowiedzieć się więcej

Akt rozboju morskiego, współcześnie rozumiany najczęściej jako porwanie okrętu (np. dużego statku transportowego) dla okupu (ze względu na cenny ładunek lub załogę) lub w celu zrabowania jego ładunku. W XXI wieku problem piractwa utożsamiany jest z tzw. Somalijskimi Piratami.

Kliknij by dowiedzieć się więcej
oraz tutaj:
Kliknij by dowiedzieć się więcej

Porozumienie gospodarcze Stanów Zjednoczonych, Kanady i Meksyku, tworzące między krajami członkowskimi strefę wolnego handlu. Nie obejmuje unii celnej wobec państw trzecich.

Kliknij by dowiedzieć się więcej

Jedna z miar poziomu rozwoju gospodarczego państw, łączna wartość towarów i usług wytworzonych w danym kraju w przyjętej jednostce czasu (najczęściej w ciągu jednego roku).

Kliknij by dowiedzieć się więcej

Jedna z miar poziomu rozwoju gospodarczego państw, to wartość PKB podzielona przez liczbę mieszkańców. Uzyskuje się w ten sposób średni poziom wartości produkcji wytworzonej przez 1 obywatela. Umożliwia to porównywanie ze sobą dowolnych państw, bez względu na ich liczbę ludności.

Kliknij by dowiedzieć się więcej

Jedna z miar poziomu rozwoju gospodarczego państw, informuje jaka jest rzeczywista wartość PKB per capita po uwzględnieniu różnic w poziomie cen.

Kliknij by dowiedzieć się więcej

Jedna z miar poziomu rozwoju gospodarczego państw, uwzględnia towary i usługi wytworzone tylko przez obywateli (i podmioty gospodarcze) danego kraju – ale także, jeżeli pozostają oni zagranicą.

Kliknij by dowiedzieć się więcej

Jedna z miar poziomu rozwoju gospodarczego państw, to wartość PNB pomniejszona o koszty amortyzacji tj. zużycie środków produkcji niezbędnych do wytworzenia PNB.

Kliknij by dowiedzieć się więcej

Miasto w państwie, które z określonych powodów pełni szczególną rolę siedziby władz tego państwa. Najczęściej największe miasto kraju (choć nie jest to regułą). W niektórych krajach istnieje kilka stolic.

Kliknij by dowiedzieć się więcej

Międzynarodowa organizacja polityczno-gospodarcza zrzeszająca 10 państw w regionie Azji Południowo-Wschodniej. Cele organizacji to zarówno działania na rzecz pokoju w regionie, jak i przyspieszenia rozwoju gospodarczego, społecznego i kulturowego państw członkowskich.

Kliknij by dowiedzieć się więcej

Porozumienie gospodarcze tworzące strefę wolnego handlu w krajach: Albanii, Bośni i Hercegowinie, Czarnogórze, Macedonii Północnej, Mołdawii, Serbii i Kosowie. Pierwotnie porozumienie obejmowało Polskę, Czechosłowację (a potem Czechy i Słowację) oraz Węgry. Państwa opuszczają porozumienie z chwilą wejścia do Unii Europejskiej.

Kliknij by dowiedzieć się więcej

Forma walki z użyciem przemocy, w której dokonuje się ataków lub zamachów przy wykorzystaniu pojedynczych żołnierzy (często samobójców) ewentualnie niewielkich oddziałó, w celu zniszczenia kluczowego obiektu lub uprowadzenia albo zabicia cywili albo określonych osób. Nadrzędnym celem terroryzmu jest sianie strachu i paniki oraz demobilizacja opinii publicznej.

Kliknij by dowiedzieć się więcej

Część powierzchni ziemi znajdująca się pod władzą i zarządem określonego państwa lub innego podmiotu społeczności międzynarodowej o jednoznacznie określonych granicach.

Kliknij by dowiedzieć się więcej

Obszar o częściowej autonomii wewnętrznej i niewielkiej autonomii zewnętrznej będący w silnej zależności od decyzji innego – znacznie silniejszego – kraju. Najczęściej dawna kolonia tego państwa, która z różnych powodów nie domaga się niepodległości.

Kliknij by dowiedzieć się więcej

Międzynarodowa organizacja polityczna (w dalszej kolejności także militarna i gospodarcza), zrzeszająca wszystkie kraje Afryki. Organizacja ma szereg zadań min. promocję demokracji, wspieranie rozwoju gospodarczego i walki z biedą, ale też dążenia do integracji politycznej na wzór Unii Europejskiej – z utworzeniem wspólnego parlamentu i przyjęciem wspólnej waluty.

Kliknij by dowiedzieć się więcej

Wielonarodowa wspólnota polityczna i gospodarcza, organizacja międzynarodowa budowana stopniowo po II Wojnie Światowej w celu zagwarantowania pokoju i przyspieszenia rozwoju gospodarczego przez państwa Europejskie, obecnie zrzeszająca 27 członków. Posiada wspólnotowe ciała decyzyjne i rynek wewnętrzny oparty na 4 filarach swobodnego przepływu: osób, towarów, usług i kapitału.

Kliknij by dowiedzieć się więcej

Poparcie innych państw dla decyzji o niepodległości określonego podmiotu, wyrażone najczęściej w formie jednostronnej deklaracji państwa udzielającego uznania.

Kliknij by dowiedzieć się więcej

Jedna z miar poziomu rozwoju gospodarczego państw, nowy miernik, to wartość PKB pomniejszona o koszty produkcji (obrazuje więc rzeczywisty wzrost poczyniony w toku obróbki półproduktów).

Kliknij by dowiedzieć się więcej

Jedna z miar poziomu rozwoju gospodarczego państw, wskaźnik wyliczany przez ONZ dla krajów o niskich wartościach HDI. Zastąpił dawny wskaźnik HPI (ang. Human Poverty Index). Wskaźnik MPI określa poziom ubóstwa kraju – im wyższy, tym większe ubóstwo. Do jego obliczenia wykorzystuje się 10 zmiennych, obejmujących zdrowie, edukację i standard życia.

Kliknij by dowiedzieć się więcej

Pas 12-mil morskich od brzegu państwa-właściciela, część morza przynależąca do danego kraju, na którym posiada ono niemal całkowitą władzę, za wyjątkiem wstrzymania prawa do swobodnej żeglugi przez to terytorium.

Kliknij by dowiedzieć się więcej

Forma konfliktu, w której walczące strony należą do tego samego państwa, a rywalizacja dotyczy spraw wewnętrznych danego kraju.

Kliknij by dowiedzieć się więcej

Jedna z miar poziomu rozwoju gospodarczego państw, wieloaspektowa wypadkowa czterech składowych. Ranking HDI (wartości 0-1) powstaje na podstawie danych o:

– oczekiwanej średniej długości życia
– średniej liczby lat otrzymanego kształcenia osób w wieku 25 lat i powyżej
– oczekiwanej liczby lat edukacji dzieci rozpoczynających naukę
– Dochodu Narodowego per capita w dolarach amerykańskich według parytetu siły nabywczej

Kliknij by dowiedzieć się więcej

Międzynarodowa organizacja polityczna (o ambicjach także militarnych i gospodarczych) powołana do życia po upadku ZSRR w celu utrzymania bliskich kontaktów politycznych i gospodarczych między dawnymi państwami Związku. Zrzesza obecnie 10 państw po wystąpieniu ze Wspólnoty Gruzji i Ukrainy.

Kliknij by dowiedzieć się więcej

Międzynarodowa organizacja gospodarcza zrzeszająca 4 kraje Ameryki Południowej (Brazylia, Urugwaj, Paragwaj, Argentyna + wykluczona w 2016 Wenezuela) oraz 6 kolejnych stowarzyszonych. Celem jest budowanie strefy wolnego handlu i unii celnej między krajami członkowskimi.

Kliknij by dowiedzieć się więcej

Morska strefa wpływów gospodarczych państwa-właściciela. Obejmuje pas 200 mil morskich od brzegu, chyba, że na danym akwenie nie jest możliwe jej wytyczenie (wtedy staje się to przedmiotem osobnego porozumienia). Państwo-właściciel posiada wyłączne prawo eksploatacji zasobów i prowadzenia badań naukowych na tym terenie.

Kliknij by dowiedzieć się więcej