Finanse to kolejna ważna sfera sektora usługowego. Obejmuje ważne dla globalnej gospodarki branże, takie jak bankowość, giełdy czy ubezpieczenia. W obrębie usług finansowych tworzą się lokalne i globalne centra finansowe świata. Rola tych usług jest ważna, ze względu na olbrzymie pieniądze ulokowane w tym sektorze.

Spis tematów (kliknij, aby przejść do wyboru tematów)


Usługi

V Usługi finansowe

Usługi finansowe to szerokie pojęcie, które obejmuje działalności takie jak:

  • Bankowość
  • Działalność ubezpieczeniowa
  • Działalność giełdy papierów wartościowych
  • Obsługa instrumentów finansowych
  • Działalność z zakresu doradztwa inwestycyjnego

1. Światowe centra finansowe

W niektórych miejscach świata, za sprawą dużej koncentracji zróżnicowanych usług finansowych oraz za sprawą olbrzymich obrotów pieniężnych w tych usługach, doszło do wykształcenia się lokalnych, międzynarodowych i globalnych (w zależności od stopnia oddziaływania na otoczenie) – centrów finansowych. Do najważniejszych z nich należą: Londyn, Nowy Jork, Hong Kong, Singapur i Tokio. Większość światowych centrów finansowych znajduje się w Europie i w USA, ale ostatnio dołączają do nich coraz dynamiczniejsze rynki innych kontynentów, zwłaszcza w Azji Wschodniej. Warszawa zajmuje w rankingu globalnych 57 miejsce na świecie i ma status centrum międzynarodowego.

Światowe centra finansowe

Źródło: https://espace-mondial-atlas.sciencespo.fr/en/topic-strategies-of-transnational-actors/map-3C29-EN-major-financial-centers-march-2018.html

Wśród czynników, które wpływają na kształtowanie się centrów finansowych są:

  • Obecność zróżnicowanych usług finansowych: bankowych, ubezpieczeniowych, pośrednictwa finansowego oraz dużej giełdy papierów wartościowych.
  • Duży rozmiar rynku finansowego i obrotów pieniężnych.
  • Obecność licznych specjalistów z zakresu usług finansowych.
  • Swoboda w dokonywania transakcji gospodarczych.
  • Transparentność informacyjna.
  • Poziom rozwoju społeczno-gospodarczego i stabilność systemu politycznego.
  • Poziom zglobalizowania krajowej gospodarki.

2. Bankowość

Do podstawowych czynności bankowych należy udzielanie kredytów oraz gromadzenie depozytów. Banki, podobnie jak inne przedsiębiorstwa komercyjne, istnieją dla zysku. Banki odgrywają ważną rolę w gospodarce, zapewniając płynność obrotów pieniężnych oraz kapitał niezbędny dla inwestycji.

10 największych światowych banków według posiadanego majątku w 2019 r.

Nazwa bankuKrajWartość majątku (bilionów dolarów)
Industrial & Commercial Bank of ChinaChiny4,324
China Construction Bank CorporationChiny3,653
Agricultural Bank of ChinaChiny3,572
Bank of China Ltd.Chiny3,270
Mitsubishi UFJ Financial GroupJaponia2,892
HSBC Holding BLCWielka Brytania2,715
JPMorgan Chase & Co.USA2,687
Bank of America Corp.USA2,434
BNP Paribas SAFrancja2,429
Credit Agricole GroupFrancja2,256
Źródło: https://www.spglobal.com/marketintelligence/en/news-insights/latest-news-headlines/the-world-s-100-largest-banks-2020-57854079

Sektor bankowy dynamicznie rozwija się we wszystkich krajach o gospodarce wolnorynkowej. Jednak za sprawą siły krajowej gospodarki, jedynie w kilku państwach wykształciły się naprawdę potężne banki – których kapitalizacja liczona jest w bilionach dolarów, a więc jest większa niż PKB Polski. Największe światowe banki znajdują się w Chinach (miejsca od 1 do 4), kolejne w top 10 to banki brytyjskie, USA i francuskie. Największy Polski bank – PKO BP, znajduje się na około 850 miejscu na świecie.

Państwa, które mają co najmniej 1 bank na światowej liście top 100 banków

Źródło: https://www.spglobal.com/marketintelligence/en/news-insights/blog/banking-essentials-newsletter-march-edition

3. Usługi ubezpieczeniowe

Rynek ubezpieczeń zapewnia drugą obok bankowości niezbędną obsługę konsumentów. Obejmuje szereg różnego rodzaju czynności, związanych z zapewnieniem klientom zabezpieczenia finansowego, na wypadek określonych zdarzeń. Towarzystwa ubezpieczeniowe finansują odszkodowania wypłacane klientom z płaconych przez nie składek.

10 największych światowych towarzystw ubezpieczeniowych według dochodu w 2018 r.

Nazwa towarzystwaKrajDochód (w miliardach dolarów)
Berkshire Hathaway USA247
Ping ANChiny164
AllianzNiemcy127
AXAFrancja121
Japan PostJaponia117
PrudentialUSA112
China LifeChiny95
GeneraliUSA93
People's Insurance Company of ChinaChiny75
MetlifeUSA68
Źródło: https://www.insighttycoon.com/top-10-insurance-companies-in-the-world/

Podobnie jak sektor bankowy, także ubezpieczenia rozwijają się głównie w dużych gospodarkach wolnorynkowych. Tutaj jednak liderem jest USA, które w top10 ubezpieczalni ma aż 4 towarzystwa, wyprzedzając drugie Chiny. W tej grupie są jeszcze firmy z Francji, Japonii i Niemiec.

4. Giełdy papierów wartościowych

Obrót dobrami wartościowymi odbywa się w instytucjach zwanych Giełdami. Ze względu na przedmiot obrotu dzielimy je na:

  • Giełdy Papierów Wartościowych – jeżeli przedmiotem obrotu są akcje i obligacje (przede wszystkim przedsiębiorstw).
  • Giełdy towarowe – jeżeli przedmiotem obrotu są dobra konsumpcyjne lub dokumenty własności towarów.

W gospodarce szczególnie duża jest rola Giełd Papierów Wartościowych. Takie instytucje istnieją we wszystkich krajach wolnorynkowych. Umożliwiają one emisje papierów wartościowych w zamian za pieniądze od akcjonariuszy. Ci z kolei mogą później sprzedać je z zyskiem lub liczyć na wypłatę dywidendy.

Największe Giełdy Papierów Wartościowych w 2019 r. według kapitalizacji

Nazwa GiełdyPaństwoKapitalizacja (w bilionach dolarów)
New York Stock ExchangeUSA22,923
NasdaqUSA10,857
Japan Exchange GroupJaponia5,679
London Stock ExchangeWielka Brytania, Wochy4,590
Shanghai Stock ExchangeChiny4,026
Hong Kong Stock ExchangeChiny (Hong Kong)3,936
EuronextUnia Europejska3,927
Toronto Stock ExchangeKanada3,256
Shenzhen Stock ExchangeChiny2,504
Bombay Stock ExhcangeIndie2,056
Źródło: Dane rozproszone (strony internetowe giełd)

Dwie największe światowe giełdy znajdują się w Nowym Yorku w USA, ale wśród 10 największych giełd 3 znajdują się w Chinach (w tym jedna w Hong Kongu). W tej grupie są też giełdy z Japonii, Wielkiej Brytanii (i Włoch), Kanady i Indii oraz giełda Unii Europejskiej. Polska Giełda Papierów Wartościowych w Warszawie jest jedną z większych giełd w tym regionie Europy, z kapitalizacją na poziomie 830 mld złotych w 2020 r.

Indeks giełdy w Nowym Yorku w latach 1985-2020

Źródło: https://corporatefinanceinstitute.com/resources/knowledge/trading-investing/nyse-composite-index/

Sytuacja na giełdzie w Nowym Yorku (NYSE) odgrywa kluczową rolę w gospodarce światowej, ponieważ jest to giełda o kapitalizacji większej niż PKB USA. Załamanie na giełdzie skutkuje natychmiastowym krachem finansowym na całym świecie, z kolei okresy wzrostu giełdowego, stymulują wzrost gospodarczy.


5. Znaczenie usług finansowych w rozwoju świata

Usługi finansowe odgrywają istotną rolę w rozwoju społeczno-gospodarczym. Ich dynamiczny rozwój jest synonimem kapitalizmu i wyznacznikiem stopnia rozwoju wolnego rynku. Do głównych cech usług finansowych świadczących o ich roli należą:

  • Zapewnianie kapitału niezbędnego dla rozwoju inwestycji.
  • Stabilizacja systemów finansowych państw.
  • Umożliwianie gromadzenia i pomnażania majątku prywatnego.
  • Stymulowanie rozwoju gospodarczego.