Bajkał jest najgłębszym i prawdopodobnie najstarszym jeziorem na świecie. Jest również największym zbiornikiem wody słodkiej i najgłębszą kryptodepresją. Leży w Azji, we wschodniej Syberii, na terenach dzisiejszej Rosji. Znajduje się na światowej liście Światowego Dziedzictwa UNESCO.

Jezioro Bajkał

Ten artykuł nie jest kompletny. Chcesz go rozbudować? Kliknij tutaj.


Położenie Bajkału na mapie Rosji:

Źródło: Opracowanie własne na podstawie: CIA map of Russia; za: https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/0/0b/Rs-map.png

Bajkał jest jeziorem tektonicznym, dlatego cechuje go typowy dla takich jezior, wydłużony kształt i znacząca głębokość. Długość jeziora wynosi 636 km, a szerokość waha się między 25-79 km. Głębokość Bajkału wynosi 1642 m. Dno jeziora znajduje się na wysokości 1186,5 m.p.p.m., co czyni to miejsca najgłębszą światową kryptodepresją (zagłębienie wypełnione przez wodę lub lód, którego dno znajduje się poniżej poziomu morza).

Kształt jeziora Bajkał:

Źródło: Sandsuculotte; https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/Karte_baikal2.png/623px-Karte_baikal2.png

Bajkał ma aż 336 dopływów, najważniejsze to Selenga, Barguzin i Górna Angara. Jedyną rzeką wypływająca z Bajkału jest Angara. Z uwagi na duże rozmiary i liczne dopływy, Bajkał jest największym światowym zbiornikiem słodkiej wody (zawiera około 20% światowych zasobów).

Panorama Bajkału:

Źródło: Sergey Gabdurakhmanov; https://www.flickr.com/photos/gabdurakhmanov/3636079474

Na jeziorze znajduje się też 27 wysp z czego największą jest Olchon – jedno z najczęściej odwiedzanych miejsc związanych z jeziorem.

Skała Szamanka na wyspie Olchon – najbardziej znany obiekt turystyczny wyspy:

Źródło: Andrzej Barabasz (Chlepry); https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/5/5c/Olchon1.jpg

Jezioro leży w rowie tektonicznym i jest otoczone przez góry powstałe w wyniku tzw. „Bajkalidy” (ruchy górotwórcze z przełomu Prekambru i Paleozoiku). Jezioro powstało w wyniku ruchów płyt litosfery, między innymi jako skutek zderzenia płyty Indyjskiej z Euroazjatycką, która wywołała dalsze ruchy w obrębie płyty Euroazjatyckiej (oddzielanie się płyty Amurskiej). Osady znajdujące się jego dnie (przybywające z wiekiem) szacuje się na ok 7 km grubości.

W Bajkale żyją liczne gatunków flory i fauny. Znajduje się w nim ponad 2500 różnych gatunków zwierząt i roślin, z których, według różnych szacunków 60-80% to gatunki endemiczne (spotykane tylko w danym regionie). Najciekawsze z nich to Foka Bajkalska i Gołomianka.

Foka Bajkalska – najbardziej znany gatunek endemiczny żyjący w Bajkale:

Źródło: Sergey Gabdurakhmanov; https://www.flickr.com/photos/gabdurakhmanov/3636071646

Zimą Bajkał zamarza całkowicie (z powodu syberyjskich mrozów) i jest możliwe nawet przejechanie po nim samochodem, co umożliwia zaoszczędzenie olbrzymiej ilości kilometrów dla potencjalnych podróżnych. W trakcie zimy powstają drogi tzw. zimniki, którymi można przedostać się z jednego brzegu na drugi.

Zamarznięty Bajkał:

Źródło: Simon Matzinger; https://www.flickr.com/photos/107922203@N04/32419140034

Bajkał ma też duże znaczenie dla gospodarki Rosji, zwłaszcza w rybołówstwie i żegludze. Jest także atrakcją turystyczną. Dwa najbliższe porty nad nim to Ust-Barguzin i Siewierobajkalsk. Obok Bajkału znajdują się tory Kolei Transsyberyjskiej i Bajkalsko-Amurskiej.

Linia kolejowa nad brzegiem Bajkału:

Źródło: Artem Svetlov; https://www.flickr.com/photos/trolleway/31896327440/in/photostream/


Autor: Tamara Woroniecka

Sprawdzono pod względem merytorycznym: mgr Bartłomiej Kulas