Pas kotlin obejmuje trzy główne elementy: Kotlinę Sandomierską, Kotlinę Oświęcimską i łączącą je Bramę Krakowską. Jest to obniżenie (zapadlisko tektoniczne) powstałe w orogenezie alpejskiej na skutek wypiętrzenia Karpat. Rola pasa bywa często pomijana i ignorowana, podczas gdy reprezentuje on ciekawe elementy środowiska przyrodniczego i antropogenicznego