Transport jest jedną z najdynamiczniej rozwijających się usług w Polsce. W naszym kraju panują dobre warunki geograficzne dla jego rozwoju, związane przede wszystkim z nizinnym ukształtowaniem powierzchni. W naszym kraju rozwijają się właściwie wszystkie rodzaje środków transportu, a przewóz osób i ładunków stale wzrasta.

Spis tematów (kliknij, aby przejść do wyboru tematów)


Gospodarka Polski

V Transport w Polsce

1. Przemiany w Polskim transporcie

Transport odgrywa olbrzymią rolę w polskiej gospodarce. Polska zawsze miała charakter tranzytowy, między wschodem i zachodem, a przez nasze terytorium przebiegają ważne szlaki komunikacyjne. Kraj zawdzięcza to swojemu położeniu geograficznemu oraz korzystnym warunkom rozwoju transportu – nizinnemu ukształtowaniu powierzchni z – w większości – mało urozmaiconą rzeźbą oraz dostępowi do Morza Bałtyckiego.

W ciągu ostatnich lat, doszło do bardzo istotnych przemian w transporcie w Polsce. O ile jeszcze w okresie PRL dominował transport zbiorowy, o tyle po 1989 r. coraz większą rolę zaczął odgrywać transport indywidualny.

Wielkość przewozu ładunków w Polsce w latach 1950-2018 transportem kolejowym i samochodowym w milionach ton

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych GUS.

Bezpośrednio po II Wojnie Światowej motoryzacja w Polsce była bardzo słabo rozwinięta, a drogi były zniszczone. Szybko odbudowana kolej odgrywała wiodącą rolę w przewozie ładunków, a jej praca transportowa wzrastała aż do końca systemu socjalistycznego. Z czasem jednak najważniejszym środkiem transportu ładunków stał się transport samochodowy, oparty o wszelkiego rodzaju pojazdy ciężarowe.

Transformacja gospodarcza doprowadziła do załamania rynku i tymczasowego zmniejszenia przewozu ładunków, które jednak w ostatnim czasie ponownie wzrastają (zarówno w zakresie transportu samochodowego jak i kolejowego). Na kolei istotną rolę odgrywają rozmaite państwowe spółki kolejowe, wśród których wiodącą rolę odgrywa PKP Cargo. Tymczasem praca przewozu ładunków w transporcie samochodowym oparta jest o działalność prywatnych firm transportowych.

PKP Cargo jest największym w Polsce i drugim w Unii Europejskiej operatorem transportu ładunków na kolei – największym udziałowcem spółki jest PKP – spółka skarbu państwa

Źródło: https://www.pkpcargo.com/media/187722/01.jpg

Istotne przemiany dotknęły także przewóz pasażerów. Do lat 70-tych liderem były Polskie Koleje Państwowe, które realizowały połączenia nawet między małymi miejscowościami. W latach 70-tych, 80-tych i na początku lat 90-tych dominująca rolę uzyskała Państwowa Komunikacja Samochodowa (PKS).

Wielkość przewozu pasażerskich transportem publicznych w Polsce w latach 1950-2018 transportem kolejowym i samochodowym w milionach ton

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych GUS.

Na skutek urynkowienia przewozów pasażerskich, oba przedsiębiorstwa znalazły się w głębokim kryzysie. PKS-y zostały niemal całkowicie wyparte przez prywatne firmy przewozowe, a wzrost zamożności społeczeństwa i spadek cen samochodów osobowych  – przyczyniły się do olbrzymiego rozkwitu motoryzacji prywatnej. W ten sposób lwia część pracy przewozowej pasażerów stała się prywatną sprawą obywateli. Również kolej znalazła się w głębokim kryzysie i dokonano jej restrukturyzacji, powołując różne spółki dedykowane konkretnym zadaniom. Utworzono m. in. Polregio i inne lokalne spółki przewozu pasażerskiego na poziomie regionalnym, oraz PKP Intercity odpowiedzialne za przewozy dalekobieżne. Te i inne działania (m.in. inwestycje w infrastrukturę) przyczyniły się w ostatnich latach do powolnej odbudowy ruchu pasażerskiego na kolei.

Upadek PKS-ów stworzył pole dla działalności prywatnych firm przewozowych

Źródło: https://d-art.ppstatic.pl/kadry/k/r/af/be/50f92ef8ab2f7_o_full.jpg

Podsumowując, głównymi przyczynami przemian w transporcie było:

  • Urynkowienie przewozów pasażerskich i częściowo przewozów towarowych.
  • Kryzys państwowych firm przewozowych (PKP, PKS) niezdolnych do konkurencji w nowych warunkach gospodarczych.
  • Niedobór środków finansowych skutkujący redukcją infrastruktury kolejowej i zamykaniem linii PKS.
  • Zmiany w strukturze gospodarki – przejście z gospodarki przemysłowej do usługowej i związany z tym rozwój prywatnej motoryzacji zamiast transportu zbiorowego.
  • Zmiana mentalności społecznej i wzrost dobrobytu prowadzące do większej indywidualizacji zachowań transportowych.
  • Rozwój turystyki zagranicznej, otwarcie zagranicznych rynków pracy i pojawienie się tanich linii lotniczych, które zaowocowało rozkwitem transportu lotniczego w ruchu międzynarodowym.

2. Transport samochodowy

Transport samochodowy wykonuje największą pracę przewozową zarówno w zakresie ładunków, jak i pasażerów. Obecnie odpowiada za blisko 2 miliardy ton ładunków rocznie, co stanowi 88% przewozu ładunków, ponadto realizuje przytłaczającą większość przewozu pasażerów, w tym ponad 42% w obrębie transportu zbiorowego. Struktura ładunków była silnie zróżnicowana i transportem samochodowym przewożono bardzo zróżnicowane wyroby. Dominowały różnego rodzaju surowce i wyroby materiałowe, ale duży był także udział produktów spożywczych i rolnych, a także maszyn i sprzętów różnego rodzaju.

Struktura typu ładunków przewiezionych w transporcie samochodowym w 2020 r.

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych GUS.

Rozwój transportu samochodowego oparty jest o istniejącą sieć transportu. W kraju jest dostępnych ponad 430 tys. km dróg kołowych, w tym 3/4 posiada utwardzoną nawierzchnię. Oznacza to, że na 100 km2 powierzchni w Polsce przypada 137,8 km dróg, co lokuje Polskę w czołówce państw świata pod względem infrastruktury transportu drogowego. Kluczową rolę w transporcie na większe odległości odgrywają drogi szybkiego ruchu – autostrady i drogi ekspresowe. Umożliwiają one przede wszystkim sprawny ruch transportu ładunków. Obecnie w Polsce jest dostępnych ponad 1700 km autostrad z około 2100 km zaplanowanych (81,3% planu). Znacznie gorzej idzie w Polsce budowa dróg ekspresowych – ukończono około 2800 kilometrów z prawie 6300 km zaplanowanych (44,5%). Blisko 2000 km dróg szybkiego ruchu jest obecnie w budowie lub na etapie przetargu.

Autostrady i drogi ekspresowe w Polsce w 2022 r.

Źródło: https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b7/HighwaysMapPoland.svg/300px-HighwaysMapPoland.svg.png

Wzrost poziomu życia i podniesienie wynagrodzeń przy jednoczesnej zmianie zachowań społecznych, przyczyniło się w Polsce do rozkwitu motoryzacji na niespotykaną skalę. Samochodów w bardzo szybkim tempie – jednym z najwyższych na świecie. W 2020 r. było prawie 33 mln pojazdów, w tym ponad 25 mln samochodów osobowych, niemal 4 mln. samochodów ciężarowych, prawie 1,7 mln. motocykli i 125 tys. autobusów oraz ponad 1,85 mln pojazdów rolniczych. Polska jest wśród państw o największej liczbie samochodów na 1000 mieszkańców na świecie (top15).

Liczba samochodów osobowych na 1000 mieszkańców w Polsce w latach 1960 – 2020

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych GUS.

W ciągu ostatnich 30 lat liczba samochodów osobowych wzrosła ponad 6-krotnie, przy znacznie mniejszym rozwoju infrastruktury transportu. Tak dynamiczne tempo przyrostu pojazdów przy niedorozwoju infrastruktury spowodowało pojawienie się istotnych problemów – kongestii, braku przestrzeni parkingowej, pogorszenia stanu środowiska (zwłaszcza jakości powietrza w miastach) i wzrostu liczby śmiertelnych wypadków.

Natężenie ruchu tirów w 2015 r.

Źródło: https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/93/Ruch_tirow_2015.svg/1024px-Ruch_tirow_2015.svg.png

Duże znaczenie dla gospodarki naszego kraju ma międzynarodowy przewóz ładunków, dla których Polska jest krajem tranzytowym. Każdego dnia po naszym kraju mkną tysiące tirów, przewożących towary na osi zachód – wschód (z Europy Zachodniej – głównie z Niemiec do Rosji i innych państw wschodnich i w przeciwnym kierunku), oraz na osi północ – południe (z Bałtyckich portów – w Gdańsku i Gdynii, wgłąb kontynentu). To właśnie samochody ciężarowe są głównym beneficjentem dróg szybkiego ruchu.

Samochody ciężarowe to częsty element krajobrazu polskich dróg

Źródło: https://galeria.bankier.pl/p/f/e/cfa1064eba70b9-945-560-5-79-1925-1154.jpg

Ważną rolę w transporcie samochodowym odgrywa transport miejski. Autobusy wykonują każdego roku przewóz nawet 3,8 mld pasażerów, na łącznej długości linii przekraczającej 57 tys. km.

3. Transport kolejowy

Transport kolejowy jest drugim najważniejszym po samochodowym w Polsce. Odpowiada za blisko 56% przewozu pasażerów (ponad 200 mln osób) w transporcie zbiorowym i ponad 9% przewozu ładunków. Od niedawna transport kolejowy wyprzedza pod względem liczby pasażerów transport samochodowy (w przewozach zbiorowych). Struktura ładunków przewożonych koleją jest jednak znacznie mniej urozmaicona. Ponad połowę całych przewozów stanowiły ładunki surowców energetycznych, w tym głównie węgiel kamienny i koks. Drugą duża grupą były surowce metaliczne i skalne, m.in. piaski i żwiry. Pozostałe ładunki stanowiły mniej niż 15% towarów.

Struktura typu ładunków przewiezionych w transporcie kolejowym w 2020 r.

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych GUS.

Rozwój transportu kolejowego w Polsce nastąpił w odległych okresach historycznych, jednak były to linie niezelektryfikowane. Choć łączna długość linii kolejowych po 1990 r. zaczęła spadać, stale poddawano elektryfikacji kolejne odcinki. W 2020 r. na łącznie 19,4 tys. km linii kolejowych, zelektryfikowane było 12,1 tys. km – w tym wszystkie główne linie o kluczowym znaczeniu.

Długość linii kolejowych w Polsce zelektryfikowanych i niezelektryfikowanych w latach 1950-2020

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych GUS.

Rozmieszczenie linii kolejowych jest silnie zróżnicowane i nawiązuje do historycznych granic zaborów. Tereny przejęte od III Rzeszy, tzw. „Ziemie Odzyskane”, czyli dawne tereny Prus, charakteryzują się znacznie większą gęstością sieci kolejowej, są to jednak w większości linie niezelektryfikowane, obecnie o marginalnym znaczeniu i często likwidowane. Główne magistrale kolejowe znajdują się w Polsce centralnej i łączą kluczowe miasta z Warszawą – centralnym punktem na kolejowej mapie Polski.

Użytkowane linie kolejowe w Polsce na tle granic województw

Źródło: http://mapa.plk-sa.pl

Gęstość sieci kolejowej w Polsce wynosi 6,2 km na 100 km2 powierzchni. Pod tym względem Polska należy do światowej czołówki państw świata (top20), wyprzedzani jesteśmy jedynie przez inne gęsto zaludnione i wysokouprzemysłowione kraje europejskie, takie jak Niemcy, Belgia i Czechy. Z tego powodu możliwy jest m.in. duży udział przewozów pasażerskich w ruchu pociągów. W ostatnich latach na kolei podjęto też olbrzymi wysiłek inwestycyjny w celu zwiększenia prędkości pociągów. Dzięki temu czas podróży między najważniejszymi miastami znacząco się skrócił, a kolej zyskała na popularności. Dodatkowym atutem kolei jest ekologiczność i konkurencyjna cena oraz brak problemów z parkowaniem.

Modernizacja linii kolejowych, nowe dworce i pociągi ponownie przyciągają pasażerów

Źródło: https://static1.money.pl/i/ag/1675410_872982396.jpg

Transport szynowy obejmujący metro i tramwaje jest także elementem transportu miejskiego. Linie tramwajowe liczą ponad 2300 km i są dostępne w 15 aglomeracjach miejskich. Metro w Warszawie liczy już prawie 36 km (z planowanych 54 km na dwóch liniach), a w planach jest trzecia linia metra. Warszawskie metro przewozi rocznie już niemal 200 mln pasażerów. Budowa metra trwa też w Łodzi, a w Krakowie zaproponowano rozwiązanie pośrednie między metrem i tramwajem – premetro.

Warszawskie metro jest niezwykle popularne wśród mieszkańców stolicy – codziennie przewozi ich kilkaset tysięcy

Źródło: https://pzn.org.pl/wp-content/uploads/2017/12/e89d1-metro.png

4. Transport lotniczy

Polska należy do państw świata o najdynamiczniej rozwijającym się ruchu lotniczym. Transport lotniczy w Polsce obejmuje niemal wyłącznie ruch pasażerski. Dominują w nim przewozy międzynarodowe (ponad 90% ruchu lotniczego).

Szczególnie istotne dla rozwoju ruchu lotniczego w Polsce było wejście do Unii Europejskiej w 2004 r. oraz przystąpienie do Strefy Schengen w 2007 r., co znacząco ułatwiło ruch z innymi krajami. Zbiegło się to z otwarciem rynków pracy m.in. w Wielkiej Brytanii, Irlandii, a później Norwegii i Holandii, co zaowocowało intensywnym ruchem lotniczym z tymi krajami. Dalsze bogacenie się społeczeństwa przyczyniło się także do wzrostu ruchu w kierunkach turystycznych m.in. do krajów północnej Afryki i Azji. Stały i dynamiczny wzrost (5-krotny w ciągu zaledwie 15-lat, nadszarpnięty jedynie w czasie kryzysu gospodarczego w latach 2008 – 2010), został przerwany pandemią COVID-19 i związanymi z nią nałożonymi na społeczeństwo ograniczeniami.

Wielkość pasażerskiego ruchu lotniczego w Polsce w latach 1999-2020

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych GUS.

Całkowity ruch lotniczy w Polsce w 2019 r., przed wybuchem epidemii COVID-19 zbliżył się do 50 mln pasażerów. Choć w Polsce faktycznie funkcjonuje 15 portów lotniczych, ponad 38% całego ruchu (18,8 mln pasażerów) obsługiwało Lotniska im. Fryderyka Chopina w Warszawie-Okęcie. Do innych lotnisk zaliczanych do rentownych (o ruchu powyżej 2 mln pasażerów rocznie) w 2019 r. należały: Kraków Balice im. Jana Pawła II (8,4 mln), Gdańsk – Rębiechowo im. Lecha Wałęsy (5,4 mln), Katowice – Pyrzowice im. Wojciecha Korfantego (4,8 mln), Wrocław – Strachowice im. Mikołaja Kopernika (3,5 mln), Warszawa – Modlin (3,1 mln) oraz Poznań – Ławica im. Henryka Wieniawskiego (2,4 mln). Te 7 lotnisk obsługiwało 95% ruchu lotniczego w kraju. Kolejne 7 funkcjonujących portów lotniczych (Szczecin, Bydgoszcz, Olsztyn, Zielona Góra, Łódź, Lublin i Rzeszów) miały ruch na poziomie od kilkudziesięciu do kilkuset tysięcy pasażerów. W reorganizacji znajduje się lotnisko w Radomiu, które jest rozbudowywane. W planach (mocno zaawansowanych) jest realizacja Centralnego Portu Komunikacyjnego im. Solidarności pod Warszawą, który ma się stać największym lotniskiem Europy Środkowo-Wschodniej, z planowanym ruchem docelowym na poziomie 50 mln pasażerów rocznie.

Lotniska cywilne w Polsce w 2019 r.

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych rozproszonych i danych Urzędu Lotnictwa Cywilnego.

Dynamiczny rozwój ruchu lotniczego można zaobserwować na przykładzie lotniska w Gdańsku. Podczas gdy na lotnisku Chopina (Warszawa – Okęcie) w latach 1999 – 2019 ruch wzrósł nieco ponad 4-krotnie, w porcie lotniczym Wałęsy (Gdańsk – Rębiechowo) zwiększył się ponad 20-krotnie.

Lotnisko im. Lecha Wałęsy w Gdańsku-Rębiechowie jest najważniejszym portem lotniczym północnej Polski

Źródło: https://www.airport.gdansk.pl/_uploads/images/1280×760/1_80f8b470d9da2b9b02084212f97b86.jpg

5. Transport wodny

Transport wodny – morski omówiony został w całości w temacie Gospodarka Morska w Polsce (kliknij, aby przejść).

Transport wodny śródlądowy, czyli transport po rzekach, jest w Polsce bardzo słabo rozwinięty, mimo iż w Polsce istnieje olbrzymia liczba cieków o łącznej długości ponad 3,7 tys. km dróg wodnych. Szereg przyczyn odpowiada za taki stan rzeczy:

  • Sezonowe wahania poziomu wody w rzekach (powodzie i susze) i niewielka ilość odcinków rzek całorocznie nadających się do żeglugi – głównie Odra i Wisła.
  • Brak infrastruktury żeglugi śródlądowej o znaczeniu gospodarczym.
  • Zaniechanie inwestycji w transport wodny, m.in. z powodu inwestycji w inne środki transportu.
  • Niska potencjalna konkurencyjność transportu śródlądowego z uwagi na duży rozwój transportu samochodowego i kolejowego.
  • Całkowita zapaść taboru transportu śródlądowego, którego średni wiek liczy kilkadziesiąt lat.

W ostatecznym rozrachunku transport wodny śródlądowy przewozi tylko 4 mln ton ładunków (0,15% wszystkich) z dominującym udziałem surowców. Niecałe 700 tys. pasażerów rocznie, głównie turystów (niecałe 0,2% wszystkich) odgrywa też śladową rolę w ogólnych przewozach pasażerskich.

Odrzańska Droga Wodna łącząca Szczecin z Gliwicami jest jedynym liczącym się obecnie szlakiem transportowym śródlądowej żeglugi w Polsce

Źródło: https://fotowojcik.pl/media/watermark/NATURA/Akweny/WW143419.jpg

Transport wodny śródlądowy mógłby stać się ważnym elementem sieci transportowej w Polsce, ponieważ niesie za sobą korzyści ekonomiczne i ekologiczne. Potencjalny rozwój tej gałęzi transportu wiązałby się jednak z olbrzymimi inwestycjami, obejmującymi:

  • Stałą regulację (m.in. odmulanie) koryt rzecznych.
  • Zabezpieczenie żeglugi przed zlodzeniem poprzez budowę floty lodołamaczy.
  • Budowę infrastruktury portów rzecznych i zaplecze transportowe, m.in. przeładunkowe w ich obrębie.
  • Odbudowę floty rzecznej i wyszkolenie kadry marynarzy.
  • Budowę sieci retencji wód.

Rozwój tego transportu zmniejszyłby przede wszystkim obciążenie dróg kołowych przez tiry, ponieważ ciężkie i masywne ładunki można by po niewielkim koszcie spławiać rzekami. Przyniosłoby to potencjalnie olbrzymie korzyści środowiskowe i oszczędności w infrastrukturze drogowej. Wiązałoby się to jednak z kosztem szacowanym na kilkadziesiąt miliardów złotych. Dodatkową korzyścią byłby jednak wzrost bezpieczeństwa przeciwpowodziowego.

Podstawowym problemem największej polskiej rzeki – Wisły, jest brak odmulania dna, co faktycznie pozbawia ją żeglowności

Źródło: https://d-pt.ppstatic.pl/k/r/1/e5/50/56a9d85e1d159_p.jpg?1467785123

6. Transport przesyłowy

Transport przesyłowy zaliczany do grupy transportu specjalnego, obejmuje w Polsce sieć różnego rodzaju linii – energetycznych, gazociągów, ropociągów i wodociągów. Choć odpowiada za zaledwie niecałe 2% transportu ładunków, dotyka kluczowych dla funkcjonowania elementów: surowców energetycznych, wody i zasilania.

Infrastruktura głównych linii transportu przesyłowego w Polsce

Źródło: https://zpe.gov.pl/a/rozwoj-transportu-ladowego-w-polsce/Dp9t736SI

Najważniejszymi elementami infrastruktury są: Gazociąg Jamalski, którym gaz z Rosji transportowany jest do Polski i dalej na zachód. W przesyle ropy naftowej podobną funkcję pełni Rurociąg „Przyjaźń”, którym ropa naftowa trafia do rafinerii Orlenu w Płocku. Uzupełnieniem tej sieci jest Rurociąg Pomorski – łączący Gdańsk (port) z Płockiem. Jeszcze w 2022 r. ma zostać uruchomiony Baltic Pipe – strategiczny gazociąg łączący Polskę z Danią i Norwegia, który umożliwi import gazu z Norwegii do Polski (zamiast importowanego gazu z Rosji).

Najdłuższą sieć linii przesyłowych w skali krajowej stanowią jednak linie energetyczne. Sieć 257 głównych linii elektroenergetycznych liczy ponad 14 tys. km.

Linie elektroenergetyczne stanowią największą sieć przesyłową w Polsce

Źródło: https://ocdn.eu/pulscms-transforms/1/f5fk9kpTURBXy84ZmI4NjkyYWNiZTEwY2IyZjE5OTFkNTA0YzhiYjU5OS5qcGeTlQPNAQPMwM0C5c0BopMFzQMUzQG8kwmmMjViMjkxBoGhMAE/.jpg

7. Węzły i terminale transportowe w Polsce

Węzeł transportowy obejmuje skrzyżowanie kilku (minimum trzech) szlaków transportowych różnego typu, często z obecnością towarzyszącego zaplecza np. stacji paliw, parkingów, węzłów przesiadkowych, hoteli i obiektów gastronomicznych. Różnej rangi węzły transportowe występują w wielu miejscach Polski, właściwie we wszystkich miastach wojewódzkich i w wielu miastach powiatowych. Przykładowymi węzłami są:

  • Warszawa – główny węzęł kolejowy i lotniczy kraju, ważny węzeł drogowy.
  • Łódź – jeden z najważniejszych węzłów drogowych (autostradowy).
  • Kraków – główny węzeł drogowy, kolejowy i lotniczy Polski południowej.
  • Gdańsk – najważniejszy węzeł transportu morskiego, ważny węzeł kolejowy, lotniczy i drogowy.
  • Poznań i Wrocław – węzły drogowe, lotnicze i kolejowe dużej rangi.

Infrastruktura intermodalna w Polsce – węzły i terminale transportowe

Źródło: J. Borzuchowska (red.) i in. (2020); https://www.cupt.gov.pl/images/Prognoza_SOOS_KRTI_22.10.20201.pdf

Bardziej zaawansowanym i kluczowym elementem infrastruktury transportu są terminale transportowe zwane również terminalami intermodalnymi (to ważne elementy infrastruktury transportu intermodanego). Są to miejsca przeładunkowe, gdzie przy wykorzystaniu urządzeń technicznych możliwa jest zmiana środka transportu. Większość pracy w takich terminalach oparta jest o kontenery. Terminale transportowe znajdują się często w sąsiedztwie dużych węzłów transportowych. Największymi terminalami w Polsce są terminale portowe – DCT Gdańsk i BCT Gdynia, które stanowią ponad 50% rocznej przepustowości wszystkich terminali intermodalnych (łącznie ponad 4,7 mln TEU) w Polsce oraz ponad 40% ich powierzchni składowej.

Deepwater Container Terminal Gdańsk to potężny port kontenerowy na Bałtyku i największy Polski terminal intermodalny

Źródło: https://www.portalmorski.pl/images/_gfx/x_nowe28/DCT_1.jpg


Węzły i terminale transportowe są ważnymi elementami infrastruktury transportu i mają duże znaczenie dla krajowej gospodarki:

  • Zwiększają liczbę miejsc pracy.
  • Sprzyjają lokowaniu inwestycji zagranicznych, są czynnikiem przyciągającym inwestorów.
  • Wspierają rozwój innych branż usługowych: hotelarskiej, gastronomicznej, ubezpieczeniowej, finansowej (z zakresu rachunkowości) i innych.
  • Stymulują rozwój innych środków transportu.
  • Ułatwiają handel międzynarodowy i obniżają jego koszty.
  • Skracają czas dostawy rozmaitych ładunków.