Wodospad to swobodny, pionowy spadek wody, spowodowany różnicą wysokości w korycie rzeki lub potoku. Szereg wodospadów w ciągu nazywa się kaskadą. Wodospady występują na wszystkich kontynentach na świecie, a niektóre z nich wyróżniają się szczególnie na tle pozostałych.
Wodospady świata
Ten artykuł nie jest kompletny. Chcesz go rozbudować? Kliknij tutaj.
1. Najwyższe wodospady świata według kontynentów
Najwyższy wodospad na świecie – Salto Angel (nazwa pochodzi od Jamesa Angela, który odkrył wodospad w 1935 r.), znajduje się w Ameryce Południowej, w południowo-wschodniej Wenezueli nieopodal granicy z Gujaną i Brazylią. Ma wysokość 979 metrów (lub 1054 metrów według innych źródeł), a woda spada w dół nieprzerwanie przez 807 metrów. Wody spływają z płaskowyżu Auyantepui – najbardziej znanych płaskich gór w Wenezueli.
Wodospad Salto Angel – najwyższy wodospad świata – widok od frontu:
Źródło: Francisco Becerro; https://www.flickr.com/photos/58743958@N04/9576962342
Wodospad Salto Angel – najwyższy wodospad świat – widok na okolicę wodospadu:
Źródło: Heribert Dezeo; https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Salto_Angel_-_Cañon_del_Diablo.JPG
- Afryka
Drugi najwyższy wodospad na świecie mieści się w Afryce (wschodnie RPA na granicy z Lesotho.) i jest nim wodospad Tugela o wysokości 948 metrów. Zbudowany jest z 5 głównych stopni, a największy swobodny spadek wody ma 411 metrów. Zasilany jest wodami rzeki o tej samej nazwie (Tugela).
:
Źródło: Andynct; https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8d/Tugela_Falls_drop-off.jpg/450px-Tugela_Falls_drop-off.jpg
- Australia i Oceania
Oloʻupena (znany też jako Molokai – nazwa wyspy na której się znajduje), który znajduje się na Hawajach (USA), jest czwartym co do wysokości wodospadem świata. Ma 900 metrów wysokości.
Wodospad Oloʻupena (w środku – obok po lewej wodospad Pu’uka’oku – 8 najwyższy na świecie i drugi w Australii i Oceanii):
Źródło: Opracowanie własne na podstawie: Google Earth
- Europa
Vinnufossen w Norwegii (około 150 km na południowy-zachód od Trondheim) jest najwyższym wodospadem Europy i 6 najwyższym wodospadem świata. Ma 860 metrów wysokości, a największy swobodny spadek wody ma 420 metrów. Zasilany jest wodami z topniejącego lodowca górskiego Vinnufonna.
Wodospad Vinnufossen:
Źródło: Karl S. Bj.; https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/07/Vinnufossen%2C_Sunndal%2C_Norway_%28front%29.jpg/450px-Vinnufossen%2C_Sunndal%2C_Norway_%28front%29.jpg
- Ameryka Północna
Położony w stanie Kalifornia w USA wodospad Yosemite jest najwyższym w Ameryce Północnej. Ma 739 metrów wysokości, a największy swobodny spadek wody wynosi 440 metrów. Zasilany wodami rzeki Yosemite.
Wodospad Yosemite:
Źródło: Diliff; https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2f/Yosemite_Falls_from_trail%2C_Yosemite_NP%2C_CA%2C_US_-_Diliff.jpg/800px-Yosemite_Falls_from_trail%2C_Yosemite_NP%2C_CA%2C_US_-_Diliff.jpg
- Azja
Za najwyższy wodospad Azji uważany jest Jiao Lung na Tajwanie (wysokość 600 metrów), choć istnieją rozbieżności (część badaczy uznaje wodospad Kadamaian w Malezji, który prawdopodobnie ma 700 metrów wysokości, ale ze względu na trudną dostępność brak dokładnych danych).
Wodospad Jiao Lung:
Źródło: Johnny.sj6135; https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/03/%E8%BF%91%E8%A7%80%E8%B1%90%E5%B1%B1%E8%9B%9F%E9%BE%8D%E7%80%91%E5%B8%83…JPG/400px-%E8%BF%91%E8%A7%80%E8%B1%90%E5%B1%B1%E8%9B%9F%E9%BE%8D%E7%80%91%E5%B8%83…JPG
Wodospad Kadamaian:
Źródło: Oscark; https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ce/Waterfall_in_Kinabalu_park.jpg/800px-Waterfall_in_Kinabalu_park.jpg
2. Najszerszy wodospad na świecie
Położony w Azji na granicy Laosu i Kambodży i zasilany wodami rzeki Mekong ciąg wodospadów Khone, ma ponad 10,7 kilometra szerokości.
Ciąg wodospadów Khone na rzece Mekong:
Źródło: Opracowanie własne na podstawie Google Earth
Jeden z wodospadów w ciągu Khone:
Źródło: Tango7174; https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/ba/Champasak_KhonePhapheng_tango7174.jpg/800px-Champasak_KhonePhapheng_tango7174.jpg
3. Wodospad o największej ilości spadającej wody
Mimo, iż nie jest ani najwyższym ani najszerszym wodospadem świata, to jednak dzięki kombinacji parametrów wysokości (108 metrów) i szerokości (1,7 km) wodospad Wiktorii w Afryce na rzece Zambezi, na granicy Zambii i Zimbabwe, jest największym wodospadem świata (ilość wody spadającej w każdej sekundzie jest największa na świecie).
Wodospad Wiktorii:
Źródło: i_pinz; https://www.flickr.com/photos/i_pinz/1352528624
Wodospad jest także znany z niezwykłych warunków naturalnych. Spadające i pieniące się wody prowadzą do powstawania chmur pary wodnej, (często tworzy się tutaj także tęcza) a dźwięk wydawany przez spadającą wodę słyszalny jest z odległości kilku kilometrów. Przed samą krawędzią wodospadu znajduje się dość płytkie zagłębienie zwane „diabelskim basenem”, z którego można „od środka” bezpiecznie podziwiać potęgę wodospadu. Stanowi to niezwykłą atrakcję turystyczną.
Turyści w „diabelskim basenie” – wodospad Wiktorii:
Źródło: Ian Restall; https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/12/Tourists_swimming_at_Victoria_Falls.jpg/800px-Tourists_swimming_at_Victoria_Falls.jpg
Źródło: Joepyrek; https://www.flickr.com/photos/joepyrek/8300597797
4. Inne bardzo znane wodospady
Choć wydawać by się mogło, że z oczywistych powodów, na Antarktydzie nie uświadczymy klasycznych wodospadów, to jednak pewne podobne zjawiska występują. Z lodowca Taylor na południowo-wschodnim krańcu kontynentu wypływa silnie metaliczna i bardzo słona woda znana jako „Krwawy wodospad„.
Krwawy wodospad:
Źródło: National Science Foundation/Peter Rejcek; https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f5/Blood_Falls_by_Peter_Rejcek.jpg/800px-Blood_Falls_by_Peter_Rejcek.jpg
Jednym z najbardziej znanych wodospadów świata jest bez wątpienia wodospad Niagara na rzece Niagara, na granicy USA (stan Nowy York) i Kanady (prowincja Ontario). Składa się z dwóch części w odległości około kilometra (jedna po stronie USA – zwana „Amerykańską” ma 21 do 30 metrów wysokości w zależności od miejsca i 320 metrów szerokości, druga po stronie Kanadyjskiej zwana „Podkową” o wysokości 57 metrów i 790 metrów szerokości). Wodospad jest olbrzymią atrakcją turystyczną, lepsze warunki są po stronie Kanadyjskiej (większy wodospad i widok na obie części). Wodospad odwiedza rocznie niemal 30 milionów turystów. Poza tym wodospad jest wykorzystywany jako hydroelektrownia, która dostarcza prąd dla około 160 000 gospodarstw domowych.
Wodospad Niagara (po lewej – część USA, po prawej – część Kanadyjska):
Źródło: Wladyslaw; https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/93/Niagara_Falls_-_ON_-_Niagaraf%C3%A4lle.jpg/800px-Niagara_Falls_-_ON_-_Niagaraf%C3%A4lle.jpg
Wodospad Niagara nocą (część „Amerykańska”):
Źródło: Marcin Klapczynski; https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/14/Noc_Niagara_kolorowa_piana.jpg/800px-Noc_Niagara_kolorowa_piana.jpg
„Podkowa” Kanadyjska:
Źródło: Helen Filatova; https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/05/Niagara-Falls-Horseshoe-Falls-view.jpg/759px-Niagara-Falls-Horseshoe-Falls-view.jpg
Kolejnym wartym omówienia wodospadem jest Iguazú położony na rzece Iguaçu na granicy Brazylii i Argentyny (nieopodal granicy z Paragwajem). Woda spada tutaj jednocześnie z aż 275 progów z wysokości między 60-82 metrów i na łącznej szerokości 2,7 kilometra. Wodospad jest znany przede wszystkim z majestatycznego widoku. W słoneczne dni tworzą się tutaj także tęcze. Pod względem ilości jednocześnie spadającej wody rywalizuje z wodospadem Wiktorii.
Wodospad Iguazú:
Źródło: Reinhard Jahn, Mannnnnheim; https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/83/Iguacu-004.jpg/391px-Iguacu-004.jpg
Wodospad Iguazú – inne ujęcie:
Źródło: Emilio García; https://www.flickr.com/photos/hermenpaca/16200619653
Autor: Urszula Kapała, Bartłomiej Kulas
Sprawdzono pod względem merytorycznym: mgr Bartłomiej Kulas
Piękne wodospady, a zobaczenie Niagary na żywo to niesamowite przeżycie!