Zadania i rozwiązania z egzaminu gimnazjalnego z geografii z 2016 roku. Schematy myślowe prowadzące do skutecznego rozwiązania zadań. Szczegółowe sposoby wykonywania poleceń.

Egzamin gimnazjalny 2016


W 2016 roku pojawiły się zadania:

  • jedno zadanie z geografii astronomicznej
  • dwa zadania z klimatologii
  • jedno z ludności Polski
  • jedno z klimatu Polski
  • jedno z podziału politycznego Europy
  • jedno z analizowania danych w tabeli z elementami klimatologii

Zadania i rozwiązania:

Południe słoneczne zależy od położenie W/E, a więc długości geograficznej wyznaczanej przez południki. Jeżeli jakieś punkty leżą na tym samym południku, a więc w tej samej odległości od południka 0°, to słońce pojawia się nad nim w tym samym momencie.

Poprawna odpowiedź to B i 2.

Przeanalizujmy każde zdanie po kolei:

Najcieplejszym miesiącem na stacji X jest lipiec, a na stacji Y sierpień (czerwone kropki). Zdanie A jest błędne.

Na stacji Y opady są zawsze wyższe niż 50 mm, jednak na stacji X tak nie jest (niebieska linia wyznacza granicę). Zdanie B również jest niepoprawne.

Amplituda temperatury, czyli różnica między max i minimum jest wyższa na stacji X niż na stacji Y (zielona linia). Zdanie C jest prawdziwe.

Najwyższe opady na stacji X są w trakcie najcieplejszych miesięcy, jednak na stacji Y są one najwyższe w czasie najzimniejszych miesięcy. Zdanie D nie jest poprawne.

Poprawna odpowiedź to C.

Do morskich cech klimatu należą: wysokie opady przez cały rok i niska amplituda temperatury. Polecenie nie jest może zbyt precyzyjne, ponieważ dotyczy raczej klimatu podzwrotnikowego morskiego. Taki klimat cechuje przewaga opadów zimą oraz suche i ciepłe lato oraz brak ujemnych temperatur. Takie kryteria spełnia stacja Y.

Poprawna odpowiedź to B i 1.

Największa liczba zgonów była w Polsce w 2012 roku. Przyrost naturalny obliczamy jako urodzenia minus zgony. Przyrost naturalny w 2005: -2,2 tys., w 2008: 37 tys., w 2012: 3,1 tys. Najmniejszy przyrost naturalny był w 2005 roku, a zgonów było wtedy najmniej.

Pierwsze zdanie jest fałszywe.

Przyrost naturalny jest ujemny, kiedy jest mniejszy niż 0. Tak było tyko w 2005 roku.

Drugie zdanie jest prawdziwe.

Sprawdźmy każde z proponowanych zdań:

Najmniejszą liczbę dni z opadami śniegu notuje się na zachodniej granicy Polski, a nie w Górach Świętokrzyskich. Zdanie A jest błędne.

Skoro na zachodzie Polski notuje się najrzadziej opady śniegu, to położonej tam Nizinie Szczecińskiej nie może być najwięcej dni ze śniegiem. Zdanie B jest niepoprawne.

W Tatrach występuje 157 dni z opadem śniegu, a w Karkonoszach 127 dni. W wyższych górach z reguły częściej i więcej pada. To zdanie (C) jest prawidłowe.

Na pojezierzu Suwalskim pada często, aż 70 dni w roku, tymczasem na pojezierzu lubuskim nie więcej niż 50 dni. Zdanie D jest błędne.

Poprawna odpowiedź to C.

Na mapie podałem nazwy omawianych krajów.

Trasa samolotu wiedzie przez: Polskę Słowację, Ukrainę, Węgry, Rumunię, Bułgarię i Grecję. Nie dotyka przestrzeni powietrznej Czech ani Austrii.

Pierwsze zdanie jest fałszywe.

Bułgaria jest pierwszym krajem, który mija samolot w drodze z Grecji do Polski.

Drugie zdanie jest prawdziwe.


Jak wynika z tabeli: Chiny i Indie dostarczają łącznie 197,2 + 143,9 = 341,1 mln ton ryżu, co stanowi 48,99% całych światowych zbiorów. Pytanie jak duży margines niedoboru ma na myśli autor pytania pisząc „prawie połowę”. Zwyczajowo należy jednak przyjąć, że chodzi o różnicę do 5%. W tej sytuacji (i tak też uznano w kluczu odpowiedzi):

Pierwsze zdanie jest prawdziwe.

Najwyższe zbiory w dt/ha (kwintal) uzyskano w Egipcie (oznaczyłem w tabeli). Egipt to kraj pustynny, na północy Afryki gdzie nie występują monsuny (wiatr w południowo-wschodniej Azji przynoszący obfite deszcze latem, umożliwiający tam uprawę ryżu), a uprawa jest związana z wylewami Nilu i żyznymi madami rzecznymi.

Drugie zdanie jest fałszywe.