Gospodarka światowa to trzeci dział drugiej klasy liceum 4-letniego. Zawiera informacje o globalizacji, podziale gospodarki na sektory i zmianie ich roli w skali czasu, porusza kwestie gospodarki opartej na wiedzy, społeczeństwa informacyjnego, kapitału ludzkiego i handlu międzynarodowego.

Spis tematów (kliknij na temat, aby przejść do strony)

 

Gospodarka światowa

I Sektory gospodarki

Co znajdę w tym temacie?
  • Podział na sektory gospodarki narodowej
  • Funkcje gospodarki
  • Sektory gospodarki a rozwój cywilizacyjny
  • Zmiana roli sektorów gospodarki na świecie
  • Polska Klasyfikacja Działalności
  • Zacieranie się różnicy między przemysłem i usługami

II Globalizacja

Co znajdę w tym temacie?
  • Pojęcie globalizacji
  • Płaszczyzny globalizacji
  • Skutki globalizacji
  • Indeks globalizacji
  • Wpływ globalizacji i nowych technologii na strukturę zatrudnienia i przemiany wewnątrzsektorowe
  • Antyglobaliści i alterglobaliści

III Gospodarka oparta na wiedzy

Co znajdę w tym temacie?
  • Pojęcie gospodarki opartej na wiedzy
  • Wydatki państw świata na sektor B+R
  • Kapitał ludzki
  • Społeczeństwo informacyjne

IV Handel międzynarodowy

Co znajdę w tym temacie?
  • Pojęcie i przedmiot handlu międzynarodowego
  • Światowa Organizacja Handlu (WTO)
  • Rozwój handlu międzynarodowego
  • Handel zagraniczny wybranych państw
  • Wpływ wymiany handlowej na rozwój społeczno-gospodarczy
  • Handel zagraniczny Polski
  • Sprawiedliwy handel


Słownik

Przejdź do słownika (kliknij)

Aparat pojęciowy w tym dziale (kliknij aby rozwinąć definicję):

Alterglobalizm

Różnorodny ideowo i niejednorodny organizacyjnie międzynarodowy ruch społeczny przeciwników negatywnych skutków globalizacji.

Kliknij by dowiedzieć się więcej

Antyglobalizm

Międzynarodowy ruch społeczny zrzeszający przeciwników procesów globalizacji i dążących do zachowania państw narodowych, tradycji rodzinnych i lokalnych.

Kliknij by dowiedzieć się więcej

Bilans handlowy (saldo handlu zagranicznego)

Różnica wartości eksportu i importu obliczana ze wzoru S=E-I.

Kliknij by dowiedzieć się więcej

Eksport

Sprzedaż towarów krajowych zagranicę.

Kliknij by dowiedzieć się więcej

Faza industrialna (rozwoju cywilizacyjnego)

Druga faza rozwoju cywilizacyjnego. Związana z rewolucją przemysłową, znacząco wzrasta zatrudnienie w przemyśle, który staje się dominującym sektorem. Maleje zatrudnienie w rolnictwie, stale wzrasta zatrudnienie w usługach.

Kliknij by dowiedzieć się więcej

Faza informacyjna (rozwoju cywilizacyjnego)

Czwarta faza rozwoju cywilizacyjnego najnowsza, coraz częściej wskazywana w badaniach naukowych. Cechuje się osiągnięciem szczytowego zatrudnienia w usługach tradycyjnych, a nawet lekkiego spadku ich udziału na rzecz usługi związanych z informacją przy osiągających minimum zatrudnieniu w przemyśle i rolnictwie.

Kliknij by dowiedzieć się więcej

Faza poindustrialna (rozwoju cywilizacyjnego)

Trzecia faza rozwoju cywilizacyjnego. Zachodzi na skutek rewolucji technologicznej. Upowszechniają się usługi, które stają się sektorem dominującym. Zatrudnienie w przemyśle i rolnictwie spada.

Kliknij by dowiedzieć się więcej

Faza przedindustrialna (rozwoju cywilizacyjnego)

Pierwsza faza rozwoju cywilizacyjnego. Początek rozwoju cywilizacji człowieka. Dominuje zatrudnienie w rolnictwie (~70%) przy nieznacznym, ale rosnącym zatrudnieniu w przemyśle i usługach.

Kliknij by dowiedzieć się więcej

Fazy rozwoju cywilizacyjnego

Model rozwoju gospodarczo-cywilizacyjnego świata przedstawiający zmiany w stukturze zatrudnienia w trzech głównych sektorach (rolnictwie, przemyśle i usługach) w przeszłości w trzech a obecnie w czterech głównych fazach.

Kliknij by dowiedzieć się więcej

Globalizacja

Zjawisko umiędzynarodowienia wszelkich procesów społecznych, gospodarczych i politycznych. Polega na wzajemnym przenikaniu się systemów różnych państw oraz ujednolicaniu zachowań ludzi oraz wytworzeniu się kultury globalnej (w dużej mierze zdominowanej przez kulturę amerykańską). Przebiega na płaszczyźnie: gospodarczej, społecznej i politycznej.

Kliknij by dowiedzieć się więcej

Gospodarka

Całokształt działalności na danym obszarze, obejmujący ludzi, przedsiębiorstwa i państwa.  Dzieli się na trzy główne sektory: pierwszy (rolnictwo, leśnictwo i rybołówstwo), drugi (przemysł i budownictw oraz górnictwo i energetyka) i trzeci (usługi).

Kliknij by dowiedzieć się więcej

Gospodarka oparta na wiedzy (GOW)

To taka gospodarka, w której dominują innowacyjne sektory, duże znaczenie ma informatyzacja społeczeństwa oraz tzw. “kapitał ludzki”. Kluczowe branże GOW związane są z nauką. Możemy wśród nich wyróżnić między innymi:

  • biotechnologię, bioinżynierię, inżynierię genetyczną
  • technologie informacyjne i telekomunikacyjne
  • nanotechnologię
  • technologie nowych materiałów i paliw

Kliknij by dowiedzieć się więcej

Handel międzynarodowy

Dział handlu opartego o zagraniczną, międzypaństwową wymianę towarów. Jego przedmiotem są: towary, usługi oraz kapitał.

Kliknij by dowiedzieć się więcej

Import

Zakup zagranicznych towarów od innych państw.

Kliknij by dowiedzieć się więcej

Indeks globalizacji

Wskaźnik uwzględniający stopień gospodarczego, społecznego i politycznego zintegrowania danego kraju ze światem. Na podstawie wielu składowych oblicza się indeks, który przyjmuje wartości od 0 (brak integracji) do 100 (pełne zintegrowanie).

Kliknij by dowiedzieć się więcej

Kapitał ludzki

Jest pierwszym i najważniejszym filarem rozwoju Gospodarki Opartej na Wiedzy. Pod tym pojęciem rozumie się wiedzę i umiejętności pracowników, ale też ich mobilność czy motywację do pracy.

Kliknij by dowiedzieć się więcej

Polska klasyfikacja działalności (PKD)

Klasyfikacja działalności gospodarczej stosowana w Polsce, spójna z innymi klasyfikacjami międzynarodowymi. Cechuje się wielostopniowym podziałem na sekcje, działy, grupy, klasy i podklasy według kodu numeryczno-literowego.

Kliknij by dowiedzieć się więcej

Przemysł

Drugi sektor gospodarczy, zajmuje się wydobyciem surowców i ich przetwarzaniem w celu wytworzenia jednolitych produktów na masową skalę z zastosowaniem zaawansowanego podziału pracy. Obejmuje górnictwo, przetwórstwo oraz budownictwo i wytwarzanie energii.

Kliknij by dowiedzieć się więcej

Reeksport

Ponowny zakup wyrobów wcześniej sprzedanych za granicę, np. po ich uprzednim przetworzeniu.

Kliknij by dowiedzieć się więcej

Rolnictwo

Pierwszy sektor gospodarczy, zajmuje się uprawą roślin i hodowlą zwierząt. Obejmuje także leśnictwo i rybołówstwo.

Kliknij by dowiedzieć się więcej

Sektor B+R

Badania + Rozwój – dział gospodarki oparty o innowacje poparte badaniami naukowymi. Decydujący sektor Gospodarki Opartej na Wiedzy.

Kliknij by dowiedzieć się więcej

Społeczeństwo informacyjne

Typ nowoczesnego, silnie zinformatyzowanego społeczeństwa z pojawieniem się form zachowań takich jak telepraca, e-zakupy rozwojem elektronicznej administracji itp.

Kliknij by dowiedzieć się więcej

Sprawiedliwy handel

Międzynarodowego ruch konsumentów, organizacji pozarządowych i producentów, których celem jest eliminacja szkodliwych dla rynku praktyk handlowych, takich jak zmowy cenowe czy wyzysk. Zwolennicy tego ruchu kierują się zasadą, że człowiek jest ważniejszy niż pieniądze i nie powinno się dążyć do obniżania cen towarów “za wszelką cenę”.

Kliknij by dowiedzieć się więcej

Światowa organizacja handlu (WTO)

Organizacja powstała w 1995 r. i zrzesza obecnie 164 kraje członkowskie (w tym Polskę) oraz kolejnych kilkanaście państw-obserwatorów. Celem organizacji jest przede wszystkim liberalizacja prawa handlowego i promocja wolnego handlu w miejsce protekcjonizmu oraz rozwiązywanie konfliktów handlowych między państwami.

Kliknij by dowiedzieć się więcej

Usługi

Trzeci sektor gospodarczy, obejmuje działalność prowadzącą do powstawania indywidualnych, niepowtarzalnych dóbr przeznaczonych dla konkretnego odbiorcy, których konsumpcja ma charakter natychmiastowy, a magazynowanie jest bezcelowe lub niemożliwe. Obejmuje zarówno towary jak i dobra niematerialne.

Kliknij by dowiedzieć się więcej