Republika Macedonii to niewielkie państwo położone na Bałkanach. Powstało w wyniku rozpadu Jugosławii i ogłosiło niepodległość 8 września 1991 r. Stolicą kraju są Skopje. Kraj jest republiką i ma status kandydata do członkostwa w Unii Europejskiej.

Republika Macedonii

Ten artykuł nie jest kompletny. Chcesz go rozbudować? Kliknij tutaj.


 1. Podstawowe informacje

Położenie Republiki Macedonii na mapie Europy:

Źródło: TUBS; https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/72/Macedonia_in_Europe.svg/701px-Macedonia_in_Europe.svg.png

Współczesna Republika Macedonii po części (w około 38%) zajmuje obszar geograficzno-historycznego regionu starożytnej Macedonii, której większość znajduje się na terenie dzisiejszej Grecji. Z tego też powodu już sama nazwa tego kraju budzi kontrowersje. W wyniku sprzeciwu Grecji, na forum międzynarodowym Republika Macedonii określana jest tymczasowo jako Była Jugosłowiańska Republika Macedonii (ang. Former Yugoslav Republic of Macedonia; – w skrócie FYROM). Niemniej jednak 125 krajów na świecie, w tym Rzeczpospolita Polska, w stosunkach dyplomatycznych akceptuje nazwę Republika Macedonii, choć wiele ważnych europejskich państw np. Niemcy, Francja, Hiszpania czy Włochy nie uznaje tej nazwy.

Flaga Republiki Macedonii:

Źródło: Skopp, Gabbe; https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f8/Flag_of_Macedonia.svg/800px-Flag_of_Macedonia.svg.png

Grecki sprzeciw wobec nazwy Macedonia uniemożliwia też rozpoczęcie rozmów akcesyjnych na temat przyjęcia Macedonii do Unii Europejskiej, mimo przyznania już w 2005 roku statusu kraju kandydującego.

2. Ludność Macedonii

Macedonia graniczy z Albanią, Grecją, Bułgarią i Serbią oraz Kosowem co ma duże znaczenie dla cech etnicznych kraju. Jednym z największych miast, a zarazem stolicą Macedonii są Skopje, z około 500 000. mieszkańców, co stanowi  ¼ wszystkich mieszkańców kraju – łącznie w Macedonii mieszka nieco ponad 2 060 000 osób. Stolica jest znana ze stylizowanych na starożytne „nowych zabytków”.

Stolica Republiki Macedonii – Skopje – panorama miasta:

Źródło: Jovica Trajkovsk; http://www.panoramio.com/photo/48312639

Skopje – most artystów i budynek Ministerstwa Spraw Zagranicznych:

Źródło: Pudelek; https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/07/Skopje_2014_-_Art_Bridge.JPG/800px-Skopje_2014_-_Art_Bridge.JPG

Skopje – pomnik Aleksandra Wielkiego na placu Macedońskim:

Źródło: https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Aleksandar_Makedonski_vo_Skopje_03.JPG

Nie tylko pod względem liczby ludności ale i powierzchni (25 713 km2) Macedonia jest jednym z najmniejszych krajów Europy. Dla porównania, obszarowo kraj odpowiada średniemu polskiemu województwu (np. województwo lubelskie ma niemal identyczną powierzchnię – 25 122 km2, jak i liczbę ludności ~ 2 140 000).

Macedonia i kraje sąsiadujące:

Źródło: The Cartographic Section of the United Nations (CSUN); https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e8/Macedonia_Map.png/800px-Macedonia_Map.png

Ponieważ Republika Macedonii powstałą w wyniku rozpadu Socjalistycznej Federacyjnej Republiki Jugosławii, zamieszkiwana jest oprócz Macedończyków (65%) przez liczną populację Albańczyków (25%). Inne większe grupy narodowościowe to Turcy (4%), Romowie (3%), Serbowie (2%) i Bośniacy (1%). Największym wyznaniem religijnym w Macedonii jest prawosławie – 60%, ale 35% mieszkańców kraju wyznaje islam. W kraju niewielka część społeczeństwa  to katolicy, protestanci i żydzi.

3. Gospodarka

Kraj jest słabo rozwinięty gospodarczo, ale w ostatnich latach sytuacja ulega istotnej poprawie z uwagi na wprowadzane wolnorynkowe reformy gospodarcze. PKB per capita wynosi jednak zaledwie 5000$ na osobę (2016), co jest jednym z najniższych wyników w Europie. HDI wynosi 0,748 (2015) – kraj zajmuje 82 miejsce na świecie według tego wskaźnika. Bezrobocie w 2015 roku wynosiło 25%.

Zarówno klimat, jak i ukształtowanie terenu nie sprzyja rozwojowi rolnictwa. W dolinach rzek i kotlinach uprawia się głównie zboże, buraki cukrowe i słoneczniki. Kraj znany jest z upraw pomidorów, papryki, arbuzów, jabłoni, gruszy, brzoskwiń i winorośli.

Przemysł opiera się na niewielkim wydobyciu węgla brunatnego, rud żelaza, chromu, cynku i ołowiu. W większych miastach rozwija się przemysł przetwórczy – spożywczy, włókienniczy, metalurgiczny i chemiczny.

W dziale usług rozwija się turystyka. Sprzyja temu ciepły i słoneczny klimat, krajobrazy i gościnność mieszkańców. Turyści najczęściej odwiedzają przepiękną i bogatą w zabytki Ochrydę, stolicę – Skopje oraz Bitolę. Macedonia z trzema parkami narodowymi Pelister, Galiczica, Mavrovo oferuje również wiele atrakcji przyrodniczych. W 2016 roku ponad 500 000 turystów zagranicznych odwiedziło Macedonię. Liczba ta stale wzrasta.

Ochryda – jedna z największych atrakcji turystycznych Macedonii:

Źródło: Anna Wysocka – archiwum prywatne

4. Warunki naturalne

Rzeźba terenu kraju ma charakter wyżynno-górzysty. Najwyższe pasma górskie występują na zachodzie i są to Szarska Płanina i Korab, a najwyższy szczyt – Korabi sięga wysokości 2764 m n.p.m. Ponieważ większa część powierzchni Macedonii leży w strefie aktywnej sejsmicznie, często dochodzi tu do trzęsień ziemi. Najpoważniejsze katastrofa o sile wstrząsów ok 6 w 9 stopniowej skali Richtera miała miejsce w 1963 roku. Spowodowała śmierć ponad tysiąca osób i niemal całkowicie zniszczyła Skopje. Ostatnie trzęsienie ziemi (siła wstrząsów 5,3) miało miejsce w 2016 roku.

Korab – najwyższy szczyt Macedonii:

Źródło: Pavouk; https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/78/Velky_Korab_2011.jpg/800px-Velky_Korab_2011.jpg

Największą rzeką Macedonii jest przepływający przez stolicę kraju, Wardar (388 km długości). Macedonia nie ma dostępu do morza. Na terenie kraju znajdują się jedynie trzy duże jeziora: Jezioro Ochrydzkie, Prespa i Dojran. Jezioro Ochrydzkie jest jednym z najstarszych jezior świata i wspólnie z położonym nad jeziorem miastem Ochryda znajduje się na liście Światowego Dziedzictwa UNESCO.

Jezioro Ochrydzkie i miasto Ochryda:

Źródło: Lidia Sworobowicz – archiwum prywatne

Kraj leży w strefie klimatu podzwrotnikowego śródziemnomorskiego. Lata są suche i słoneczne, z kolei zimy łagodne i deszczowe. Jedynie na obszarach wysokogórskich temperatura jest znacznie niższa, osiągając zimą wartości nawet -20°C.


Autor: Weronika Wysocka

Sprawdzono pod względem merytorycznym: mgr Bartłomiej Kulas