Większość zjawisk przyrodniczych na naszej planecie ma charakter strefowy, tzn. układa się na mapie w formie pasów tworzących układ przestrzenny na wybranych szerokościach geograficznych. Obejmuje to przede wszystkim zjawiska klimatyczne.
Spis tematów (kliknij, aby przejść do wyboru tematów)
Strefowość środowiska na Ziemi
I Strefowe zjawiska przyrodnicze na Ziemi
1. Wybrane strefowe zjawiska przyrodnicze na Ziemi
Większość zjawisk przyrodniczych występujących na Ziemi, to zjawiska strefowe. Pod pojęciem strefy (zony) rozumie się obszar różniący się od otaczającego, w obrębie którego występują określone współzależności zjawisk (np. środowiska przyrodniczego). Dzieląc wybrany obszar na strefy, każdy fragment musi znajdować się w jakiejś strefie. W ten sposób, można wydzielić wiele ważnych zjawisk przyrodniczych, które dzielą kulę ziemską na strefy. Są to m.in:
- Strefy oświetlenia Ziemi
- Strefy temperatury na Ziemi
- Strefy opadów na Ziemi
- Strefy oddziaływania komórek cyrkulacji atmosferycznej
- Strefy klimatyczne na Ziemi
- Strefy wiatrów stałych
- Strefy długości okresu wegetacyjnego
- Strefy intensywności procesów wietrzenia
- Strefy roślinności
- Strefy zasięgu gleb
- Strefy zwierząt
- Strefy zasobów biomasy
- Strefy zjawisk ekstremalnych
Co istotne, strefy w olbrzymim stopniu powiązane są ze zjawiskami klimatycznymi – albo są ich składowymi, albo wypadkowymi, które bezpośrednio od nich zależą.
Zjawiska strefowe są modyfikowane przez oddziaływanie czynników astrefowych. Ich istnienie powoduje, że zjawiska strefowe nie mają na mapie wyglądu poziomych pasów odpowiadających wprost wybranym równoleżnikom, ale ich układ ma charakter przekształcony. Czynnikom tym poświęcono kolejny temat w tym dziale.
2. Strefowość oświetlenia Ziemi
Pierwszym strefowym elementem środowiska przyrodniczego na Ziemi, są strefy oświetlenia. Jest to skutek nachylenia osi ziemskiej do płaszczyzny ekliptyki pod kątem 66°34′ oraz ruchu obiegowego Ziemi wokół Słońca. Z tego powodu, Ziemię można podzielić na pięć głównych strefy oświetlenia: międzyzwrotnikową, dwie umiarkowane i dwie podbiegunowe. Strefy oświetlenia Ziemi są jedynymi, które są stałe (niezmienne, niezależne od okoliczności i czynników astrefowych), a jednocześnie mają charakter równoleżnikowych pasów.
Sfery oświetlenia Ziemi na mapie świata
Źródło: https://static.epodreczniki.pl/portal/f/res-minimized/R1WBLRGxVjowo/4/960/2KnKDf38VivhuRm2GluAUnc9A4NoOc8k.png
- Strefa międzyzwrotnikowa (ograniczona Zwrotnikiem Raka – 23°26’N od północy i Zwrotnikiem Koziorożca – 23°26’S od południa). W tej strefie Słońce nad każdym punktem (za wyjątkiem samych zwrotników) góruje dwukrotnie pod kątem 90° i nigdy nie góruje pod kątem niższym niż 43°08′. Długość dnia waha się między 13,5 a 10,5 godziny. W tej sferze Słońce dostarcza największe ilości ciepła. Jedyną obserwowaną porą roku jest lato.
- Strefy umiarkowane – północna (ograniczona od południa Zwrotnikiem Raka – 23°26’N i granicą koła podbiegunowego północnego – 66°34’N od północy) oraz południowa (ograniczona od północy Zwrotnikiem Koziorożca – 23°26’S i granicą koła podbiegunowego południowego – 66°34’S od południa. Wysokość górowania Słońca maleje wraz z oddalaniem się w kierunku biegunów – od maksymalnie 90° do minimum – 0°. Długość dnia podlega największym wahaniom od 0 do nawet 24 godzin. Są to strefy o średniej wartości dostawy energii słonecznej, ponadto silnie zróżnicowanej w ciągu roku. Obserwujemy tutaj zjawisko typowych pór roku – lata, jesieni, wiosny i zimy (a nawet więcej okresów – biorąc pod uwagę termiczne pory roku).
- Strefy podbiegunowe – północna (od bieguna północnego do granicy północnego koła podbiegunowego na południu – 66°34’N) oraz południowa (od bieguna południowego do granicy południowego koła podbiegunowego na północy – 66°34’S). Słońce nigdy nie góruje wyżej niż pod kątem 23°26′, za to często w ogóle nie góruje (górowanie ujemne czyli równe 0°). Długość dnia może wynosić 0 godzin, ale też 24 godziny przez dłuższy okres czasu. Jest to strefa najmniejszej dostawy energii słonecznej, gdzie w zasadzie jedyną obserwowaną porą roku jest zima. W tej strefie obserwujemy zjawisko dnia i nocy polarnej – na biegunach trwają one naprzemiennie pół roku bez przerwy, a w strefach w czasie różnym, uzależnionym od odległości od bieguna i koła podbiegunowego.
Więcej na ten temat przeczytasz w tym opracowaniu
To właśnie z rozkładu oświetlenia Ziemi (i związanej z tym ilości dostarczanej energii słonecznej – ciepła) wynikają inne prawidłowości opisane w kolejnych punktach, związane z kształtowaniem się klimatu i globalnej cyrkulacji atmosferycznej, których następstwami są z kolei pozostałe ziemskie strefy.
3. Strefowość klimatyczna Ziemi i jej składowe
Kolejne elementy wynikające z energii dostarczanej przez słońce, składają się na kształtowanie Ziemskiego klimatu. Są to: strefy temperatury powietrza, strefy opadów i strefy globalnej cyrkulacji atmosferycznej, a także będące ich wypadkową – strefy wiatrów stałych. Wreszcie należy tu wspomnieć o strefach wegetacyjnych, jako bezpośredniej wypadkowej klimatu.
Strefy temperatury powietrza
Temperatura powietrza na Ziemi rozkłada się w sposób ściśle związany z oświetleniem naszej planety. W znacznej mierze układ ten ma charakter równoleżnikowy, jednak ponieważ dostawa energii słonecznej nie jest jedynym czynnikiem wpływającym na temperaturę, na mapie dostrzegalne są liczne odchylenia.
Średnia roczna temperatura powietrza na Ziemi według szerokości geograficznej
Źródło: https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/aa/Annual_Average_Temperature_Map.jpg
Najwyższe temperatury, sięgające nawet 25-30°C występują na terenach międzyzwrotnikowych. Wraz z oddalaniem się od granic zwrotników na północ i południe – w kierunku biegunów, średnia roczna temperatura powietrza maleje. W strefie podbiegunowej temperatura ta może być nawet silnie ujemna, sięgająca -30 do -40°C. Obszary umiarkowane mają tutaj charakter pośredni.
Więcej na ten temat przeczytasz w tym opracowaniu
Strefy globalnej cyrkulacji atmosferycznej
Efektem różnej temperatury na Ziemi jest występowanie globalnej cyrkulacji atmosferycznej, opisanej w trzech komórkach: Hadleya, Ferrela i Okołobiegunowej. Określają one prawidłowości dotyczące temperatury, opadów i wiatrów stałych w określonych strefach oświetlenia i temperatury na Ziemi, odpowiednio: międzyzwrotnikowej, umiarkowanej i podbiegunowej.
Przebieg cyrkulacji w komórce Hadleya
Źródło: Opracowanie własne – Krzysztof Grabias.
- Komórka Hadleya opisuje cyrkulację atmosfery w strefie międzyzwrotnikowej z największą dostawą ciepła, wyjaśniając prawidłowość opadów zenitalnych na równiku, stref bezdeszczowych na zwrotnikach oraz związanych z tym różnic ciśnień i ich następstwa – stałych wiatrów pasatów.
Przebieg cyrkulacji w komórce polarnej i komórce Ferrela
Źródło: Opracowanie własne – Dominika Szymczak
- Komórka polarna opisuje zjawiska zachodzące w strefach najgorzej oświetlonych, o najmniejszej dostawie ciepła czyli w strefach podbiegunowych. Wyjaśnia następstwa braku dostawy energii w postaci stałych układów ciśnienia i zimnych wiatrów wschodnich.
- Komórka Ferrela jest z kolei wypadkową dwóch pozostałych i opisuje przebieg cyrkulacji w strefach umiarkowanych, będącej obszarem pośrednim w oddziaływaniu Komórki Hadleya i komórki polarnej. Opisuje ona następstwo, jakim są stałe wiatry zachodnie.
Więcej na ten temat przeczytasz w tym opracowaniu
Strefy wiatrów stałych na Ziemi
Wypadkową globalnej cyrkulacji atmosfery jest istnienie stref wiatrów stałych – łącznie 6, po 3 dla każdej z półkul. Jako następstwa komórek: Hadleya, Ferrela i polarnej, powstają odpowiednio wiatry stałe: pasaty, wiatry zachodnie i wiatry wschodnie.
Globalna cyrkulacja atmosfery
Źródło: https://static.epodreczniki.pl/portal/f/res-minimized/R1LiUPCZOmuGn/9/960/biBMHatyVv1DCbcEhUO1NuDdjRlHJQ0g.png – edycja własna
- Pasaty to wiatry wiejące od zwrotników w kierunku równika. Są w istocie wiatrami wschodnimi. Ich występowanie jest skutkiem różnicy ciśnień między równikiem (niż) i zwrotnikami (wyże), będących następstwem przebiegu cyrkulacji atmosfery w komórce Hadleya. Ważną prawidłowością pasatów, jest zmienność ich strefy zbieżności w ciągu roku, wraz ze zmianą pionowego kąta padania promieni słonecznych z każdym dniem.
- Wiatry wschodnie spływające z biegunów ku umiarkowanym szerokościom geograficznym, są wynikiem cyrkulacji w komórce polarnej, gdzie zimne i ciężkie powietrze tworzące potężny ośrodek wyżowy nad biegunami, spływa w postaci wiatru ku strefom umiarkowanym, gdzie ciśnienie jest nieco niższe.
- Wypadkową oddziaływania pozostałych wiatrów stałych jest występowanie wiatrów zachodnich w strefach umiarkowanych. Mają one swój początek podobnie jak pasaty na zwrotnikach, gdzie tworzą się ośrodki wyżowe, biegną jednak w przeciwną stronę – ku kołom podbiegunowym, gdzie na skutek wypychania cieplejszego powietrza ku górze przez mas z nad biegunów powstaje ośrodek niżowy.
Więcej na ten temat przeczytasz w tym opracowaniu
Strefa monsunowa
Choć zasadniczo monsun jest wiatrem okresowo-zmiennym (a nie wiatrem stałym), występuje jednak niemal wyłącznie (a w tej sile i rozmiarach – wyłącznie) w Azji Południowo-Wschodniej. W ten sposób mówimy więc o występowaniu strefy monsunowej, jako jednej z odmian klimatów różnych stref na tym obszarze. Czynnikiem kształtującym ten wiatr jest obecność wielkiego lądu Azji otoczonej przez wody Oceanów: Indyjskiego i Spokojnego.
Uproszczony obszar oddziaływania monsunów na tle mapy klimatycznej Azji
Źródło: https://gozych.edu.pl/wp-content/uploads/2018/11/azja_klimat.png
Latem (szczyt w okresie czerwiec-sierpień) ląd nagrzewa się szybciej niż woda. Prowadzi to do powstawania różnicy temperatury – cieplejszej Azji i chłodniejszego Oceanu Indyjskiego. Ciepłe powietrze nad Azją unosi się, zmniejszając nacisk powietrza na teren, co powoduje powstawanie niżu. W tym samym czasie chłodniejsze powietrze zalega nad Ocean, zwiększając nacisk i tworząc wyż. Aby wyrównać różnice ciśnienia z nad Oceanu w kierunku Azji (z wyżu do niżu) wieje wiatr (monsun letni), który przynosi ze sobą wilgoć znad Oceanu. Prowadzi to do powstawania olbrzymich opadów deszczu nad Azją.
Monsun letni – schemat powstawania
Źródło: Opracowanie własne – Krzysztof Grabias.
Zimą (szczyt w okresie grudzień-luty) ląd wychładza się szybciej niż woda. Prowadzi to do powstawania różnicy temperatury – cieplejszego Oceanu Indyjskiego i chłodniejszej Azji. Ciepłe powietrze nad Oceanem unosi się, zmniejszając nacisk powietrza na teren co powoduje powstawanie niżu. W tym samym czasie chłodniejsze powietrze zalega nad Azją, zwiększając nacisk i tworząc wyż. Aby wyrównać różnice ciśnienia z nad Azji w kierunku Oceanu (z wyżu do niżu) wieje wiatr (monsun zimowy). Nad Azją nie ma wilgoci i nie występują opady. Prowadzi to do długiego okresu suszy w Azji.
Monsun zimowy – schemat powstawania
Źródło: Opracowanie własne – Krzysztof Grabias.
Więcej na ten temat przeczytasz w tym opracowaniu
Strefy opadowe na Ziemi
Globalny ruch mas powietrza w istotnym stopniu przyczynia się także do powstawania na Ziemi stref opadowych. Na Ziemi są więc obszary dużych, obfitych opadów, obszary opadów przeciętnych, jak również obszary opadów prawie w całości lub w całości pozbawione. Wśród elementów składowych klimatu, opady są jednak najmocniej modyfikowane przez czynniki astrefowe.
Średnie roczne sumy opadów atmosferycznych na Ziemi
Źródło: Własna edycja na podstawie: https://kids.britannica.com/students/assembly/view/143380
Podobnie jak temperatura, także opady wykazują strefowość. Najwyższe z nich występują na równiku i w jego sąsiedztwie. Obszary zwrotników są raczej bezdeszczowe (z pewnymi wyjątkami), podobnie jak obszary polarne. Przeciętne opady charakteryzują z kolei obszary podzwrotnikowe i umiarkowane.
Więcej na ten temat przeczytasz w tym opracowaniu
Strefy klimatyczne na Ziemi
Jednym z najważniejszych układów strefowych na Ziemi są strefy klimatyczne. Istnieją różne klasyfikacje klimatyczne: na świecie największą popularnością cieszy się klasyfikacja niemieckiego klimatologa – Köppena, w Polsce jednak używa się rodzimej klasyfikacji Okołowicza. Są one jednak w pewnym stopniu podobne – obie z nich zakładają jednak podział Ziemi na 5 głównych stref klimatycznych. Różnią się jednak w sposobie podziału.
Podstawowy podział Świata na główne strefy klimatyczne i typy klimatu
Źródło: https://static.epodreczniki.pl/portal/f/res-minimized/RC46OoygtzMlF/6/960/2aoi9Wb5QUBiULPvWdCv7YjgSV1mcCNR.png
Podział Okołowicza zakłada, istnienie stref:
- Strefa klimatów równikowych
- Strefa klimatów zwrotnikowych
- Strefa klimatów podzwrotnikowych
- Strefa klimatów umiarkowanych
- Strefa klimatów okołobiegunowych
Strefy te (oraz typy i odmiany klimatu) różnią się między sobą: wielkość temperatury i opadów oraz ich rozkładem w ciągu roku, a także wielkość amplitudy temperatury między najcieplejszym i najchłodniejszym miesiącem.
Więcej na ten temat przeczytasz w tym opracowaniu
Strefy okresu wegetacyjnego
Techniczne, zgodnie z definicją – okres wegetacyjny zależy wprost od temperatury powietrza. Kiedy średnia dobowa temperatura przekroczy 5°C, wegetacja trwa. Faktycznie jednak ,nie można mówić o wegetacji na obszarach pustynnych pozbawionych wody. Długość okresu wegetacyjnego liczy się w dniach.
Długość rzeczywistego okresu wegetacyjnego na świecie
Źródło: https://i0.wp.com/transportgeography.org/wp-content/uploads/Lenght-of-Growing-Period-e1550452153709.png?resize=1024%2C532&ssl=1
Pomijając obszary pozbawione wody, okres wegetacyjny trwa dla różnych obszarów Ziemi:
- W strefie równikowej wybitnie wilgotnej i zwrotnikowej wilgotnej od 300 do 365 dni.
- W mniej wilgotnych odmianach klimatów równikowego i podrównikowego: od 180 do 299 dni.
- W strefie podzwrotnikowej morskiej między 150 a 330 dni.
- W strefach klimatów suchych: zwrotnikowej i podzwrotnikowej: od 0 do 180 dni (w zależności od faktycznej ilości dostarczanej wody).
- W strefie klimatów umiarkowanych od 90 do 300 dni (w zależności od typu i odmiany klimatu).
- W strefie subpolarnej do maksymalnie 90 dni.
- W strefie polarnej – w większości przypadków 0 dni lub niewiele powyżej.
4. Strefowość wietrzenia
Od strefy, typu i odmiany klimatu zależą także procesy wietrzenia. Zależą one od trzech podstawowych parametrów: wielkości temperatury, amplitudy temperatury oraz obecności wody (w postaci ciekłej). Wypadkową tych zmiennych jest także obecność organizmów żywych odpowiadających za wietrzenie biologiczne.
Intensywność różnych rodzajów wietrzenia w zależności od klimatu
Źródło: Własna edycja na podstawie: https://zpe.gov.pl/a/przeczytaj/D15WySh1h
Prawidłowości dotyczące rozmieszczenia stref wietrzenia są następujące:
- Wietrzenie fizyczne jest silne tam, gdzie amplitudy temperatur są wysokie, a same temperatury są albo bardzo wysokie, albo bardzo niskie, albo bardzo zmienne. Z tego powodu najsilniej występuje ono w strefie okołobiegunowej i zwrotnikowej oraz podzwrotnikowej, jak również w pewnym stopniu w strefie umiarkowanej. Stabilne warunki termiczne hamują z kolei to wietrzenie w strefie równikowej.
- Wietrzenie chemiczne jest aktywne tam, gdzie występuje duża ilość wody w stanie ciekłym. Z tego powodu najintensywniej zachodzi w strefie równikowej, występuje jednak także dość mocno w strefie umiarkowanej i nieco słabiej – okołobiegunowej. Brak wody w strefie zwrotnikowej i podzwrotnikowej hamuje występowanie tego rodzaju wietrzenia.
- Wietrzenie biologiczne oddziałuje tam, gdzie występuje życie, a im większa jego różnorodność i liczebność – tym silniejszy ten rodzaj wietrzenia. Z tego powodu z najintensywniejszym wietrzeniem biologicznym mamy do czynienia w strefie równikowej i umiarkowanej ,a z wyraźnie słabszym w zwrotnikowej i podzwrotnikowej oraz okołobiegunowej.
Więcej na ten temat przeczytasz w tym opracowaniu
5. Strefowość roślinności
Występowanie stref roślinności (biomów) jest kolejną wypadkową klimatu. Formacje te zależą podobnie jak inne elementy środowiska – od wysokości temperatury, także jej amplitudy oraz wielkości i rozkładu opadów.
Uproszczona mapa stref roślinności naturalnej na Ziemi
Źródło: https://static.zpe.gov.pl/portal/f/res-minimized/R1Qn0Qm6cY1eO/10/1jIdhdAlEumoMXvzgBPnNpNRLfIdDzV9.png
Strefy roślinności – omówione szerzej w jednym z kolejnych tematów, obejmują:
- Wilgotny las równikowy – w strefie klimatu równikowego wybitnie wilgotnego.
- Lasy podrównikowe, zwrotnikowe i podzwrotnikowe: Zwrotnikowy i podzwrotnikowy las wilgotny oraz las monsunowy i suchy las podrównikowy – w strefie klimatu zwrotnikowego wilgotnego i częściowo podzwrotnikowego wilgotnego oraz w części odmian klimatu monsunowego i podrównikowego.
- Sawanna – występuje w strefie klimatu podrównikowego.
- Pustynie i półpustynie – obejmują obszary strefy klimatu zwrotnikowego suchego i podzwrotnikowego suchego, a także fragmenty strefy umiarkowanej kontynentalnej o bardzo małych opadach deszczu.
- Roślinność śródziemnomorska – występuje w klimacie podzwrotnikowym morskim (wilgotnym).
- Step – obejmuje część obszarów objętych klimatem umiarkowanym kontynentalnym.
- Las liściasty i mieszany strefy umiarkowanej – występuje w morskiej i przejściowej odmianie klimatu umiarkowanego ciepłego.
- Tajga (las borealny) – ta formacja występuje w chłodnych odmianach klimatu umiarkowanego.
- Tundra – obejmuje część obszarów położonych w strefie klimatu okołobiegunowego subpolarnego.
- Pustynia lodowa – występuje przede wszystkim w obrębie klimatu okołobiegunowego polarnego.
Więcej na ten temat przeczytasz w tym opracowaniu
6. Strefowość gleb
Gleby wykazują bardziej złożoną zależność, ponieważ są wypadkową nie tylko klimatu, ale też roślinności i w pewnym stopniu pokrywy skalnej. Również wykazują one jednak przede wszystkim układ strefowy – związany jest on jednak nie tylko z klimatem obecnym, ale także jego zachowaniem w przeszłości.
Mapa rozmieszczenia dominujących gleb na Świecie
Źródło: https://static.zpe.gov.pl/portal/f/res-minimized/R1VkRQzR7ffN4/1645190581/11NYug3EPNfrANjVYVsf3miuS7GPKOjT.png
Strefy glebowe obejmują:
- Gleby ferralitowe, czeronowziemy i żółtoziemy – gleby klimatu równikowego pod lasem równikowym.
- Gleby czerwonobure i podobne – znajdują się u podłoża sawanny w strefie podrównikowej.
- Szaroziemy, buroziemy i gleby pustynne – zalegają w strefie zwrotnikowej i podzwrotnikowej suchej, jako podłoże pustyń i półpustyń.
- Gleby cynamonowe – typowa formacja glebowa w strefie podzwrotnikowej morskiej pod roślinnością śródziemnomorską.
- Czarnoziemy – typowa gleba pod stepem w klimacie umiarkowanym kontynentalnym.
- Gleby kasztanowe – to gleby strefy umiarkowanej lub podzwrotnikowej w odmianie kontynentalnej, często zalegają pod róznymi odmianami stepu.
- Gleby brunatne i płowe – najczęstszy typ gleb klimatu umiarkowanego ciepłego morskiego i przejściowego, a formacja na powierzchni to najczęściej las liściasty i mieszany.
- Gleby bielicowe – tworzą się w strefie klimatu umiarkowanego chłodnego, najczęściej pod lasem iglastym (tajga).
- Gleby tundrowe – tworzą się jak nazwa wskazuje w strefie tundry w klimatach umiarkowanych chłodnych i okołobiegunowych subpolarnych.
Więcej na ten temat przeczytasz w tym opracowaniu
Dalszą wtórność wykazują także strefy zwierząt, mają one również określone zasięgi występowania. Ze względu jednak na mnogość gatunkową, trudno przedstawić ją na mapie. Zasadniczo prawidłowość jest jednak prosta – im bardziej korzystne warunki do życia (ciepło i mokro) tym większa bujność fauny na danym obszarze.
7. Strefowość biomasy
Strefowość zależną od klimatu wykazują także zasoby biomasy, czyi materii zawartej w organizmach. Oblicza się ją na podstawie szacunkowej zawartości zgromadzonej w nich węgla. organicznego. Zasoby potencjalne (całkowicie różne jednak od faktycznych z uwagi na deforestację wielu obszarów), pokrywają się z zasięgiem stref roślinności potencjalnej – im jest ona bujniejsza, tym większe zasoby biomasy.
Potencjalne zasoby węgla zgromadzonego w biomasie
Źródło: https://i.redd.it/35pl1qhhz0z51.png
8. Strefowość zjawisk ekstremalnych
Niektóre zjawiska ekstremalne na Ziemi również wykazują zależności strefowe. Są to na przykład: trzęsienia Ziemi, wulkanizm czy cyklony tropikalne. Od innych omawianych zjawisk różnią się jednak tym, że nie występują w sposób ciągły, a pojawiają się epizodycznie.
Mapa obszarów zagrożonych trzęsieniami ziemi
Źródło: https://lh3.googleusercontent.com/proxy/3rV4s-k8IX7cey46FKoVLkfudRjReiNQ8X2VeUQXn9k_UFpZ_k5LWN_sivaZhLZ0DMB2jrWrT2AGYBqElVRg_4_7GaRsLHmK
Trzęsienia Ziemi są jednym z zagrożeń, występującym wyłącznie na granicach płyt tektonicznych i w pewnej odległości od nich. W ten sposób łatwo można wytyczyć obszar ich występowania, z których najintensywniejszym są granice płyty pacyficznej z płytami sąsiadującymi.
Pacyficzny Pierścień Ognia
Źródło: https://i0.wp.com/digitallylearn.com/wp-content/uploads/2019/03/ring-of-fire.jpg?ssl=1
Analogiczną prawidłowość występowania wykazują wulkany – większość z nich pojawia się w strefach subdukcji, czyli także na granicach płyt tektonicznych (nieznaczna ich ilość pojawia się jednak także poza tą strefą). Strefą szczególnie aktywnego wulkanizmu jest obszar nazywany Pacyficznym Pierścieniem Ognia (lub Ognistym Pierścieniem Pacyfiku), czyli ponownie teren na granicy płyty pacyficznej z sąsiadującymi płytami kontynentalnymi.
Więcej na ten temat przeczytasz w tym opracowaniu
Obszar występowania cyklonów tropikalnych na świecie
Źródło: https://eoimages.gsfc.nasa.gov/images/imagerecords/7000/7079/tropical_cyclone_map_lrg.gif
Ostatnią omawianą strefą, jest obszar oddziaływania cyklonów tropikalnych. Występują one wyłącznie w obrębie w strefie klimatów zwrotnikowych nad oceanami, gdzie temperatura wody jest wysoka, a brak przeszkód terenowych umożliwia rozwiniecie przez ten ekstremalny wiatr dużych prędkości.
Brak komentarzy